راهنمای مقاله
باید بدانیم که کارفرما به عنوان شخصی که کارگر را استخدام کرده است در مواردی میتواند از حقوق کارگر خود کسر نماید.
گاهی کسر از حقوق کارگر با اطلاع کارگر صورت می‌گیرد و در مواردی نیز کسر از حقوق کارگر بدون اطلاع او می‌باشد. که کسر از حقوق توسط کارفرما گاهی به عنوان جریمه کارگر و گاهی نیز به علت کم‌کاری‌های کارگر در محل کار صورت می‌گیرد.
مثل حضور در محل کار با تاخیر و خروج از محل کار زودتر از موعد و حاضر نشدن کارگر در محل کار بدون گرفتن مرخصی اشاره نماییم. ماده ۲۷ و ۴۵ قانون کار نیز به کارفرما این اجازه را داده است که در موارد مصرح در این ماده بتواند از حقوق کارگر برداشت نماید.
کسر از حقوق کارگر بر اساس قانون کار
بر اساس ماده ۴۵ قانون کار کارفرما فقط در موارد ذیل میتواند از مزد کارگر برداشت نماید:
- مواردی که قانون صراحتا اجازه داده باشد.
- هنگامی که کارفرما به عنوان مساعده وجهی به کارگر داده باشد.
- زمانی که کارفرما به کارگر وام داده باشد و بخواهد اقساط وام‌ها را، طبق ضوابط مربوطه از حقوق او کسر نماید.
- گاهی پیش می‌آید که کارفرما در اثر اشتباه محاسبه مبلغی اضافه به کارگر پرداخت کند در این موارد میتواند این مبلغ اضافه را از حقوق کارگر کسر نماید.
- در صورتی که کارگر در خانه سازمانی سکونت داشته باشد مال اجاره خانه سازمانی (که میزان آن با توافق طرفین تعیین گردیده است) در صورتی که اجاره‌ای باشد با توافق طرفین تعیین می‌گردد.
- وجوهی که پرداخت آن از طرف کارگر برای خرید اجناس ضروری از شرکت تعاونی مصرف همان کارگاه تعهد شده است.
تبصره_ هنگام دریافت وام مذکور در بند ج با توافق طرفین باید میزان اقساط پرداختی تعیین گردد.
بر اساس ماده ۲۷ قانون کار نیز هرگاه کارگر در انجام وظایف محوله قصور ورزد و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض نماید کارفرما حق دارد، در صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان «حق سنوات» به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید.
در واحدهایی که فاقد شورای اسلامی کار هستند نظر مثبت انجمن صنفی لازم است.
در هر مورد از موارد یاد شده اگر مسئله با توافق حل نشد به هیئت تشخیص ارجاع و در صورت عدم حل اختلاف از طریق هیئت حل اختلاف رسیدگی و اقدام خواهد شد.
در مدت رسیدگی مراجع حل اختلاف قرارداد کار به حالت تعلیق در می آید.
- تبصره ۱: کارگاه هایی که مشمول قانون شورای اسلامی کار نبوده و یا شورای اسلامی کار و یا انجمن صنفی در آن تشکیل نگردیده باشد یا فاقد نماینده کارگر باشند اعلام نظر مثبت هیئت تشخیص در فسخ قرارداد کار الزامی است.
- تبصره ۲: موارد قصور و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه‌ها به موج مقرراتی که با پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی خواهد رسید.
بر اساس این ماده کارگران یک مجموعه باید وظایف و آیین‌نامه‌های انضباطی آن مجموعه را به خوبی رعایت کند و در صورتی که آن را رعایت نکرده و یا در انجام آن کوتاهی کنند و با تذکرات کتبی کارفرما نیز همچنان به عمل خود ادامه دهند کارفرما اجازه دارد که با موافقت شورای اسلامی کار با پرداخت حق سنوات معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر قرارداد کار را فسخ کند.
کسورات قانونی چیست؟
منظور از کسورات قانونی هزینه‌های می‌باشد که بر اساس قانون می‌توان آن‌ها را از حقوق کارگر کسر کرد.
کسور مربوط به مالیات و کسور مربوط به حق بیمه از مهم‌ترین کسورات قانونی می‌باشند.
در کسور مربوط به مالیات مبلغ با توجه به جدول مالیاتی توسط کارفرما از حقوق کارگر کسر شده و به اداره مالیات پرداخت می‌شود و در کسور مربوط به حق بیمه از حقوق کارگر مبلغی برای پرداخت به سازمان تامین اجتماعی کسر می‌شود.
کسر از حقوق به دلیل تاخیر
کسر از حقوق به دلیل تاخیر حضور در محل کار برای جلوگیری از به وجود آمدن این مشکل معمولا کارفرمایان در محل کار دستگاه ثبت ورود و خروج و یا همان دستگاه کنترل تردد را نصب می‌نمایند، تا زمان دقیق حضور پرسنل توسط این دستگاه‌ها محاسبه شود و پرسنل با حضور به موقع و رعایت نظم باعث رسیدن مجموعه به اهدافش شوند.
به همین دلیل حضور به موقع کارگر و ثبت آن در در دستگاه ثبت تردد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در صورت تاخیر کارگر از حضور به موقع در محل کارگر، کارفرما جریمه را از حقوقش کسر خواهد نمود.
در واقع غیبت‌هایی که در دستگاه حضور و غیاب ثبت شده و موجود می‌باشد به عنوان معیاری برای محاسبه کسر از حقوق کارگران توسط کارفرمایان محسوب خواهد شد.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنیم این است که در ایام تعطیل رسمی و روزهای جمعه تاخیر و تعجیل محاسبه نخواهد شد زیرا فعالیت کارگر در این ایام به صورت اضافه کار محسوب خواهد شد.
غیبت کارگر
گاهی اتفاق می‌افتد که کارگری برای چند روز یا چند ماه غایب بوده و در محل کار حاضر نشود. و این دعا را داشته باشد که این عدم حضور به علتی خارج از اراده او بوده و او تقصیری تقصیری ندارد.
در مقابل ممکن است که کارفرما این ادعای او را نپذیرد و غیبت کارگر را غیر موجه تلقی نماید. در این حالت کارگر میتواند بر اساس ماده ۶۵ قانون استخدام کشوری و ماده ۸ قانون رسیدگی به تخلفات اداری و ماده ۳۰ قانون تامین اجتماعی به دادگاه اداری وزارتخانه شکایت کند.
اگر دادگاه عذر کارگر را موجه تشخیص دهد برای کارگر رای برائت صادر خواهد کرد و شخص باید به محل کارخود مراجعه کرده و کارفرما نیز بر اساس بند ۲۹ ماده ۸ قانون رسیدگی به تخلفات اداری باید تمام حقوق زمان غیبت کارگر را به او پرداخت کند.
اما گاهی پیش می‌آید که پست کارگرتوسط کارفرما به شخص دیگری انتقال داده شده باشد که در این حالت کارفرما باید با کارگر مانند مستخدم آماده به خدمت برخورد نماید.
همچنین حق بیمه کارگر قطع حقوق شده نیز باید به طور کامل پرداخت شود اما اگر غیبت کارگر غیر موجه تشخیص داده شود بر اساس قانون کار یک سری تنبیهات برای کارگر اعمال خواهد شد:
- غیبت کارگر در نوبت اول: در این حالت مزد و مزایای مدت غیبت کارگر پرداخته نخواهد شد و همچنین مزد و مزایای تعطیلی هفتگی به نسبت روزهای غیبت کارگر. و به کارگر اخطار کتبی داده خواهد شد واین موضوع در پرونده او درج می‌شود.
- نوبت دوم: در این حالت مزد و مزایای جانبی مدت غیبت و همچنین تعطیلی هفتگی نسبت به روزهای غیبت پرداخت نخواهد شد و کارگر توبیخ کتبی شده و این موضوع در پرونده او درج می‌شود.
- نوبت سوم: در این حالت مزد و مزایای مدت غیبت و همچنین تعطیلی هفتگی به نسبت به روزهای غیبت پرداخت نخواهد شد و کارگر توبیخ کتبی شده و این موضوع در پرونده و درج می شود همچنین کمیته تصمیمات لازم را تا حد اخراج کارگر با توجه به ماده ۲۷ قانون کار خواهد گرفت.
- نوبت چهارم: در این حالت به مدیریت مجموعه پیشنهاد اخراج کارگر داده خواهد شد.
مرخصی کارگر
در قانون کار چند نوع مرخصی برای کارگر در نظر گرفته شده است که در ذیل به آن می‌پردازیم:
مرخصی بدون حقوق
گاهی کارگر و کارفرما با یکدیگر توافق می‌کنند که کارگر بدون هیچ حقوق و مزایای در مرخصی به سر ببرد. در واقع کارگر و کارفرما با توافق یک دیگر بر اساس ماده ۱۶ قانون کار، قرارداد کار را در این مدت تعلیق می‌نمایند.
مرخصی زایمان
ماده ۷۶ قانون کار به کارگران زن این حق را داده است که دارای ۱۲۰ روز مرخصی بارداری و زایمان باشند. البته ۱۴ روز برای مرخصی زایمان به این مدت اضافه خواهد شد.
مرخصی استعلاجی
مرخصی استعلاجی باید به تایید پزشک معتمد برسد و برگه مرخصی استعلاجی نیز ۲۴ ساعت قبل به منظور ثبت در کارت مرخصی و سوابق کاری کارگر ارائه شود. نوعی کسر در این مرخصی به صورت ماهیانه می‌باشد و فرد باید به مرکز خدمات سازمان تامین اجتماعی رجوع کند.
مرخصی استحقاقی
در این موارد به کارگر مرخصی استحقاقی داده خواهد شد:
- الف)زمانی که کارگر بیمار بوده و پزشک معالج آن را تایید کرده باشد.
- ب) زمانی که فرد توسط مراجع قضایی و قانونی احضار شده باشد.
- ج) زمانی که فرزند کارگر متولد شده و حداکثر به مدت دو روز به او مرخصی تعلق خواهد کرد.
- د) در صورتی که پدر مادر همسر و فرزندان با احتساب مرخصی ماده ۷۳ قانون کار حداکثر یک هفته به کارگر مرخصی داده خواهد شد و در صورت فوت برادر یا خواهر کارگر حداکثر تا ۴ روز به او مرخصی داده خواهد شد.
مرخصی حج
ماده ۶۷ قانون کار به کارگر این حق را داده است که تنها یک بار برای انجام حج واجب تمتع یک ماه مرخصی استحقاقی بگیرد.
مرخصی بین تعطیلی
گاهی چندین روز پشت سر هم تعطیل می‌باشد و بین این چند روز یک روز کاری وجود دارد و در آن روز ممکن است که کارگر تقاضای مرخصی داشته باشد این مرخصی جز مرخصی استحقاقی محسوب شده و از آن کسر می‌شود.
مرخصی ازدواج
ماده ۷۳ قانون کار به هر فردی که مشمول قانون کار باشد این حق را داده است که در صورت ازدواج دائم بتواند سه روز مرخصی با حقوق داشته باشد.
مرخصی ساعتی
ممکن است در طول روز برای کارگر کارهای ضروری به وجود آید که نیاز به مرخصی ساعتی داشته باشد میزان مرخصی ساعتی بین ۲ تا ۶ ساعت متفاوت خواهد بود و به عنوان بخشی از مرخصی استحقاقی می‌باشد و از آن کسر می‌شود.
چرا سایت وکیل کار 24 را انتخاب کنیم؟
همانطور که می‌دانید برای طرح دعوا یا شکایت باید هزینه دادرسی پرداخت نمایید حال اگر در طرح دعوی خود کوچکترین اشتباهی رخ دهد دادگاه میتواند به راحتی دعوی شما را رد کند. همین امر موجب اتلاف وقت، هزینه و انرژی شما می‌گردد.
به منظور جلوگیری از چنین ضرر احتمالی باید به متخصص امر مراجعه نمایید. سایت وکیل کار 24 به صورت آنلاین،حضوری یا تلفنی خدمات حقوقی متنوعی را در قالب مشاوره حقوقی و معرفی وکلای متخصص و مجرب در طرح انواع دعاوی حقوقی، کیفری و غیره به شما ارائه می‌دهد.
تنها با یک کلیک می‌توانید به سایت وکیل کار 24 مراجعه نمایید و از خدمات تخصصی این سایت بهره‌مند گردید.
سلام.من یه وسیله رو که قیمت حدود یک میلیون و ششصد هزار تومان داره رو شکستم و اطلاع ندادم . کارفرما این اجازه رو داره که هزینه این وسیله رو از حقوق من کسر کنه؟
کارفرماها موجوداتی یوبس و فوق گدا هستن.. ک خسارت دو هزار تومنی ام از بی خالدون ادم کسر میکنن.. ملیونی باشه ک کسر از حقوق جای خود.. التماس ولسه اخراج نکردن کاملا حتمیه
سلام آیا کارفرما میتواند فرد ایرانی را اخراج و افراد افغان بدون مجوز را فقط برای پایین آوردن هزینه استخدام کند ، در صورت نتوانستن چطور باید شکایت کرد
آیا کارفرما میتونه به دلیلی که تقصیر فرد نبوده و حتی بدون پذیرش توضیح ، برای انجام کار کوچیک و ساده ای ک ضرر و زیان هم نداشته ، ازحقوقت کسر کنه؟