راهنمای مقاله
روابط بین کارگر و کارفرما از جهات مختلف بسیار حائز اهمیت است که در قانون کار شرایطی خاص پیشبینی شده است. کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاهها، موسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی مکلف به تبعیت از قانون کار میباشند.
کارگر و کارفرما در قبال هم یک سری وظایف قانونی دارند که باید به بهترین شکل ممکن آنها را به اجرا درآورند. در صورت عدم انجام وظایف قانونی از سوی آنها ممکن است روابط کاری با مشکل مواجه شود.
زمانی که بحث روابط کاری مطرح میشود منظور همان رابطه بین کارگر و کارفرما میباشد که این گونه روابط مورد توجه خاص قانونگذار قرار گرفته است.
وظیفه اصلی کارگر انجام وظایف محول شده به او بنا به درخواست کارفرما می باشد. اما کارفرما تنها وظیفه پرداخت دستمزد کارگران را برعهده ندارد. در واقع وظایف کارفرما در برابر کارگر تنها به محیط کار ختم نمیشود بلکه در مواردی نیز ممکن است در خارج از محل کار تحت تاثیر قرار گیرد.
به عبارتی می توان گفت که مسئولیت کارفرما نسبت به کارگر در محل کار بیشتر است و باید بتواند به خوبی شرایط و اوضاع محل کار کارگران را به خوبی کنترل کند.
زمانی که کارگر و کارفرما قصد همکاری با یکدیگر را داشته باشند، در وهله اول اقدام به انعقاد قرارداد کار می کنند. قرارداد کار به این گونه روابط جنبه رسمی می دهد و در صورت تخلف هر کدام از طرفین به راحتی می توان از طریق مراجع ذیصلاح موضوع مربوطه را مورد پیگیری قرار داد.
کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار میکند. کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حقالسعی کار میکند.
مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهدهدار اداره کارگاه هستند، نماینده کارفرما محسوب میشوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده میگیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد، در مقابل کارفرما ضامن است.
در قانون کار اشاره مستقیمی به کارگاه شده است و محل کار و انجام فعالیت کارگران را در حوزه کارگاه پیشبینی نموده است.
کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن جا کار میکند، از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، امکان عمومی و امثال آنها.
کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارگاه هستند از قبیل نمازخانه، ناهارخوری، تعاونیها، شیرخوارگاه، مهدکودک، درمانگاه، حمام، آموزشگاه حرفهای، قرائتخانه، کلاس های سوادآموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا و انجمن اسلامی و بسیج کارگران، ورزشگاه و وسایل ایاب و ذهاب و نظایر آنها جزء کارگاه میباشند.
قانون کار تا حدود زیادی جنبه حمایتی از کارگران دارد و مسئولیتها و وظایفی را برعهده کارفرما قرار داده است که باید در برابر کارگران به خوبی اجرا شوند.
به بیان دیگر قانونگذار توجه خاصی به حق و حقوق قانونی کارگر دارد و شرایط و ضوابطی را تعیین کرده است تا از تضیع شدن حقوق آنها جلوگیری شود.
شرایط و اوضاع محل کار را نمی توان در تمامی مشاغل با یکدیگر مقایسه کرد. در هر صورت امکان بروز حادثه در محل کار برای تمام کارگران وجود دارد و از این جهت کارفرما میبایست ابزار و تجهیزات لازم در جهت ایمنی افراد حاضر در کارگاه را فراهم نماید.
زمانی که بحث حوادث ناشی از کار و مسئولیت کارفرما در این زمینه مطرح میشود، شرایط بیمه کردن کارگران از اهمیت بالایی برخوردار میشود.
با توجه به این که بیمه کردن کارگران جز وظایف اصلی و قانونی کارفرما به شمار میرود، در صورتی که در محل کار برای هر کدام از افراد نیروی کار حادثهای رخ دهد و تحت پوشش بیمه قرار نگرفته باشند، کارفرما در قبال جبران خسارات وارده مسئولیت خواهد داشت.
حوادث ناشی از کار چیست؟
احتمال وقوع حوادث مختلف در تمام مشاغل وجود دارد و این مسئله یک امر اجتناب ناپذیر می باشد. زمانی که کارگر در محل کار فعالیت می کند، احتمال دارد با خطرات گوناگونی مواجه شود. در این صورت باید از طرف کارفرما تحت پوشش بیمه قرار گیرند.
برخی از مشاغل از شرایط ایمنی و تجهیزات لازم برخوردار نیستند و سلامت کارگران در معرض خطرات مختلف میباشد. در این شرایط اگر کارگران بیمه نباشند، جبران کلیه صدمات وارد شده برعهده کارفرما میباشد و از این حیث متحمل ضرر و زیان فراوانی نیز خواهد شد.
به موجب ماده 60 قانون بیمه تامین اجتماعی، حوادث ناشی از کار حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق میافتد.
مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمان ها و محوطه آن مشغول کار باشد و یا به دستورکارفرما در خارج از محوطه کارگاه عهده دار انجام ماموریتی باشد.
اوقات مراجعه به درمانگاه و یا بیمارستان و یا برای معالجات درمانی و توان بخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به کارگاه جز اوقات انجام وظیفه محسوب میگردد مشروط بر این که حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق افتاده باشد.
حوادثی که برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمهشدگان و مساعدت به آنان اتفاق میافتد حادثه ناشی از کار محسوب میشود.
فرض کنید در محل کار برای تعدادی از کارگران حادثه ای رخ دهد، در این صورت کارفرما باید در قبال قانون و افراد صدمه دیده پاسخگو باشد.
در این شرایط جبران خسارات وارده شده به افراد صدمه دیده در محل کار برعهده کارفرما میباشد. بنابراین با توجه به بروز حوادث مختلف در محل کار، بیمه نمودن کارگران از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر کارگران تحت پوشش بیمه قرار گرفته باشند و دچار حادثهای نیز شوند، کارفرما دیگر مسئولیتی در قبال جبران خسارت ندارد و شرکتهای بیمه مسئولیت پرداخت ضرر و زیان وارد شده هستند.
در واقع بیمه کردن کارگران علاوه بر این که وظیفه قانونی برعهده کارفرمایان می باشد، تا حدود زیادی به نفع آنها است و در صورت صدمه دیدن کارگر در محل کار، مسئولیت جبران خسارت برعهده وی نمیباشد.
کارفرما در حوادث ناشی از کار چه مسئولیت هایی دارد؟
کارفرما می تواند در بروز حوادث ناشی از کار نقش غیر مستقیمی را ایفا کند. چنانچه کارفرما وسایل و تجهیزات لازم برای ایمنی محل کار را فراهم نکند یا قصور وی منجر به ایجاد حادثه ای ناگوار در محل کار کار شود، مسئولیت دارد و باید خسارات وارد شده را جبران کند.
در صورتی که کارگران بیمه شده باشد، اگر حوادثی برای آنها رخ دهد، کارفرما در ازای پرداخت حق بیمه مسئولیت ندارد سازمان تامین اجتماعی در این زمینه مسئول خواهد بود.
در مواردی که خطا و یا قصور بیمه شده و کارگر در وقوع حادثه نقش داشته باشد، کلیه هزینهها اعم از هزینههای درمانی و پرداخت مستمری توسط تامین اجتماعی پرداخت میشود.
در موارد زیر، کارفرما در ازای حوادث ناشی از کار مسئولیت دارد:
- طبق ماده 66 قانون تامین اجتماعی، در صورتی که ثابت شود وقوع حادثه یا بروز بیماری مستقیما ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان او بوده است، هزینههای مربوط اعم از معالجات و پرداخت مستمری توسط سازمان تامین اجتماعی و سپس این هزینهها از کارفرما وصول میشود.
- همچنین مطابق ماده 90 این قانون، شاغلین در کارگاهها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهایی را که به آن ارجاع میشود داشته باشد و کارفرمایان مکلفاند قبل از به کار گماردن آن ها ترتیب معاینه پزشکی آنها را بدهند.
در صورتی که پس از استخدام مشخص شود نامبردگان در حین استخدام قابلیت و استعداد کار مربوطه را نداشتهاند و کارفرما در معاینه پزشکی آنها تعلل کرده است و در نتیجه بیمه شده دچار حادثه شده و یا بیماریاش شدت یافته است، سازمان تامین اجتماعی خدمات (درمان و مستمری در صورت از کار افتادگی یا فوت) را به بیمه شده ارائه می دهد و هزینههای مربوط را از کارفرما مطالبه و وصول خواهد کرد.
بنابراین اگر کارفرما اقدام به استخدام افرادی نماید که توانایی انجام کار مورد نظر را نداشته باشند و در محل کار برای آنها حادثه ای رخ دهد، کارفرما در این زمینه مسئولیت خواهد داشت. زیرا وظایفی را برعهده کارگران قرار داده است که توانایی انجام آن ها را ندارند.
به طور مثال فرض کنید کارفرما اقدام به استخدام تعدادی از افراد به عنوان نیروی کار برای انجام امور ساختمانی و عمرانی می کند که در این زمینه از توانایی لازم برخوردار نیستند. در این شرایط اگر برای این افراد حادثه ای رخ دهد، کارفرما باید صدمات وارد شده را جبران نمایند.
مسئولیت کارفرما در برابر کارگر
کارفرما در برابر کارگر مسئولیتهای فراوانی دارد که یکی از آنها بیمه کردن کارگران میباشد. برخورداری از شرایط و مزایا بیمه جز حقوق قانونی کارگر به شمار میرود.
در صورت عدم بیمه کردن کارگر از طرف کارفرما به نوعی حق و حقوق آنها پایمال میشود که البته در این زمینه ضمانت اجرا حقوقی و کیفری برای کارفرما متصور شده است.
قانونگذار کارفرما را ملزم به بیمه کردن کارگران کرده است که باید در بدو شروع کار اقدامات لازم در این زمینه صورت گیرد. زمانی که کارگر وارد مجموعه کاری میشود، علاوه بر تعیین دستمزد و حقوق او میبایست تکلیف بیمه کردن وی نیز مشخص شود.
در برخی از مشاغل دیده شده است که کارفرما در بدو شروع به کار اقدام به بیمه کردن کارگران نمیکند و شرایط دشواری را برای برخورداری کارگر از بیمه در نظر میگیرد.
به طور مثال در این گونه مشاغل در صورتی کارگر از بیمه برخوردار میشود که به مدت حداقل شش ماه در کارگاه فعالیت داشته باشد و بعد از آن بیمه به وی تعلق میگیرد. اعطای بیمه به کارگران بهتر است از همان بدو شروع به کار صورت گیرد.
البته در قانونگذار اشاره مستقیمی به زمان بیمه شدن کارگران نشده است و تنها کارفرما را مکلف به اجرای این امر نموده است. با توجه به رویه و عرف روابط کاری معمولا در همان روزهای ابتدایی، کارگر تحت پوشش بیمه قرار میگیرد.
بحث حق بیمه کارگران در روابط کار از حساسیت بالایی برخوردار است و قانونگذار کارفرما را ملزم به پرداخت حق بیمه کارگر کرده است. کلیه کارگران به موجب قانون تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار میگیرند.
کارفرما باید در بدو شروع کار اقدام به بیمه کردن کارگران کند که به طور ثابت مبلغ مشخصی را ماهانه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت میکند.
دستمزد و حق بیمه جز اصلیترین موضوعات در روابط کاری به شمار میرود. در قرارداد کار الزاما این دو مورد به طور صریح ذکر میشود و باید شرایط و نحوه پرداخت آن توسط کارفرما تعیین شود.
وظیفه قانونی کارفرما در پرداخت حق بیمه کارگران
به موجب ماده 2 قانون تامین اجتماعی، بیمه شده شخصی است که راسا مشمول مقررات تامین اجتماعی بوده و با پرداخت مبالغی به عنوان حق بیمه حق استفاده از مزایای مقرر دراین قانون را دارد.
کلیه کارگران مشمول قانون کار تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار می گیرند که کارفرما می بایست به صورت ماهانه مبلغ مشخصی را به عنوان حق بیمه به سازمان مربوطه پرداخت نماید.
با توجه به ماده 148 قانون کار، کارفرمایان کارگاههای مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند. بنابراین اعطای بیمه تامین اجتماعی به کارگران از جمله اصلیترین وظایف کارفرما است.
هر کارفرما مکلف است با شروع کار کارگر، در پایان هر ماه لیست بیمه را منطبق با حقوق تعیین شده به سازمان تامین اجتماعی ارسال کند. پرداخت حق بیمه برعهده کارفرما است و کارگر وظیفهای بابت پرداخت آن ندارد. مگر آن که بین کارفرما و کارگر توافقاتی در این زمینه شده باشد.
مطابق ماده 36 قانون تامین اجتماعی، کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان میباشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر نموده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تادیه نماید.
پرداخت حق بیمه به صورت مستقیم از طرف کارفرما پرداخت نمیشود بلکه بخشی از آن از حقوق کارگر کسر میشود. به بیان دیگر کارفرما تمام حق بیمه را از حساب خود پرداخت نمیکند بلکه بخشی از بیمه کارگر را از دستمزد ماهیانه او کسر و به عنوان حق بیمه در نظر میگیرد.
البته که بخش اعظم حق بیمه توسط کارفرما پرداخت میگردد و تنها بخش جزئی از آن از طرف کارگر پرداخت میشود.
مسئولیت کارفرما در محل کار
وظیفه کارفرما تنها به پرداخت دستمزد و حقوق کارگران محدود نمیشود بلکه در محیط کار نیز یک سری وظایف قانونی دارد. با توجه به این که در محل کار احتمال وقوع هر گونه خطری وجود دارد، کارفرما میبایست اقدامات لازم در جهت حفظ امنیت کارگران انجام دهد.
در صورتی که در محل کار حادثهای برای کارگر به وجود آید، کارفرما در وهله اول باید پاسخگو جبران خسارت وارده باشد. در این شرایط بیمه نقش اساسی در جبران ضرر و زیان وارد شده را دارد.
اگر کارگران از طرف کارفرما بیمه شده باشند، بر اساس شرایط و ضوابط قانونی، امکان جبران خسارت تا سقف تعیین شده وجود دارد. در غیر این صورت کارفرما مسئول پرداخت خسارت خواهد بود.
به موجب ماده 91 قانون کار، کارفرمایان و مسئولان کارگاه ها و محل کار مکلف هستند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را بهآنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی نیز نظارت نمایند.
افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه میباشند.
چنانچه کارفرما یا مسئول واحد، وقوع حادثه ناشی از کار را محقق نداند، موظف است در اسرع وقت موضوع را همراه با دلایل و نظرات خود به نزدیکترین اداره کار و امور اجتماعی محل اعلام نماید.
اداره کار و امور اجتماعی مذکور موظف است در اسرع وقت توسط بازرسین کار به موضوع رسیدگی و اقدام لازم را انجام دهد.
بنابراین در صورتی که در محل کار برای کارگران حادثهای رخ دهد و آنها تحت پوشش بیمه نباشند یا بروز حادثه به دلیل قصور کارفرما باشد، در این زمینه جبران خسارت برعهده کارفرما است و باید بتواند به درستی وظایف محول شده به خود را انجام دهد.
کارفرما موظف است محل کاری ایمن و با تجهیزات لازم در اختیار کارگر قرار دهد. چنانچه به دلیل ایمن نبودن کارگاه یا عدم فراهم کردن تجهیزات ضروری جهت تامین ایمنی محل کار برای کارگران حادثه ای رخ دهد، کارفرما باید ضرر و زیان وارده را تحت هر شرایطی جبران کند.
رعایت اصول فنی و بهداشتی در محل کار
مطابق ماده 85 قانون کار، برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تامین حفاظتفنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماری حرفهای و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین میشود، برایکلیه کارگاه ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.
اشخاص حقیقی و حقوقی که بخواهند کارگاه جدیدی احداث نمایند و یا کارگاه های موجود را توسعه دهند، مکلف هستند بدوا برنامه کار و نقشههای ساختمانی و طرحهای مورد نظر را از لحاظ پیشبینی در امر حفاظت فنی و بهداشت کار، برای اظهارنظر و تایید به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نمایند.
بهرهبرداری از کارگاه های مزبور منوط به رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی خواهد بود.
کارفرمایان مکلف هستند پیش از بهرهبرداری از ماشینها، دستگاهها، ابزار و لوازمی که آزمایش آنها مطابق آییننامههای مصوب شورای عالی حفاظت فنی ضروری شناخته شده است، آزمایشهای لازم را توسط آزمایشگاهها و مراکز مورد تایید شورای عالی حفاظت فنی انجام داده و مدارک مربوط را حفظ و یک نسخه از آنها را برای اطلاع به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نمایند.
به منظور جلب مشارکت کارگران و نظارت بر حسن اجرای مقررات حفاظتی و بهداشتی در محیط کار و پیشگیری از حوادث و بیماریها در کارگاههایی که وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضروری تشخیص دهند، کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار تشکیل خواهد شد.
مطابق ماده 94 قانون کار، در مواردی که یک یا چند نفر از کارگران یا کارکنان واحدهای موضوع ماده ۸۵ این قانون امکان وقوع حادثه یا بیماری ناشی از کار را درکارگاه یا واحد مربوطه پیشبینی نمایند، میتوانند مراتب را به کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار یا مسئول حفاظت فنی و بهداشت کار اطلاع دهند و این امر نیز بایستی توسط فرد مطلع شده در دفتری که به همین منظور نگهداری شده ثبت گردد.
چنانچه کارفرما یا مسئول واحد، وقوع حادثه یا بیماری ناشی از کار را محقق نداند، موظف است در اسرع وقت موضوع را همراه با دلایل و نظرات خود به نزدیکترین اداره کار و امور اجتماعی محل اعلام نماید.
اداره کار و امور اجتماعی مذکور موظف است در اسرع وقت توسط بازرسین کار به موضوع رسیدگی و اقدام لازم را معمول نماید.
مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار بر عهده کارفرما یا مسئولین شورای عالی حفاظت فنی و بهداشتی کار خواهد بود.
هرگاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد حادثهای رخ دهد، شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازاتهای مندرج در این قانون مسئول است.
کارفرما مکلف است کلیه حوادث ناشی از کار را در دفتر ویژهای که فرم آن از طریق وزارت کار و امور اجتماعی اعلام میگردد، ثبت و مراتب را سریعا به صورت کتبی به اطلاع اداره کار و امور اجتماعی محل برسانند.
چنانچه کارفرمایان برای حفاظت فنی و بهداشت کار وسایل و امکانات لازم را در اختیار کارگر قرار داده باشند و کارگر با وجود آموزشهای لازم و تذکرات قبلی بدون توجه به دستورالعمل و مقررات موجود از آنها استفاده ننماید، کارفرما مسئولیتی نخواهد داشت. در صورت بروز اختلاف رای هیات حل اختلاف اداره کار صحیح خواهد بود.
ترکیب و اعضای شورای عالی حفاظت فنی
به موجب ماده 86 قانون کار، شورای عالی حفاظت فنی مسئول تهیه موازین و آییننامههای حفاظت فنی میباشد و از اعضاء ذیل تشکیل میگردد:
- وزیر کار و امور اجتماعی یا معاون او که رییس شورا خواهد بود.
- معاون وزارت صنایع
- معاون وزارت صنایع سنگین
- معاون وزارت کشاورزی
- معاون وزارت نفت
- معاون وزارت معادن و فلزات
- معاون وزارت جهاد سازندگی
- رییس سازمان حفاظت محیط زیست
- دو نفر از استادان باتجربه دانشگاه در رشتههای فنی
- دو نفر از مدیران صنایع
- دو نفر از نمایندگان کارگران
- مدیر کل بازرسی کار وزارت کار و امور اجتماعی که دبیر شورا خواهد بود.
پیشنهادات شورا به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده و شورا در صورت لزوم میتواند برای تهیه طرح آییننامههای مربوط به حفاظت فنی کارگران در محیط کار و انجام سایر وظایف مربوط به شورا کمیتههای تخصصی مرکب از کارشناسان تشکیل دهد.
انتخاب اساتید دانشگاه، نمایندگان کارگران و نمایندگان مدیران صنایع مطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط شورای عالی حفاظت فنی تهیه و به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید.
وظایف اداره کل بازرسی وزارت کار و امور اجتماعی
اداره کل بازرسی وزارت کار و رفاه اجتماعی وظایفی در جهت حسن اجرای قوانین کار و رعایت موازین بهداشتی و فنی در این زمینه دارد.
وظایف این سازمان در ماده 96 قانون کار تشریح شده است که عبارتند از:
- الف – نظارت بر اجرای مقررات ناظر به شرایط کار به ویژه مقررات حمایتی مربوط به کارهای سخت و زیانآور و خطرناک، مدت کار، مزد، رفاه کارگر، اشتغال زنان و کارگران نوجوان
- ب – نظارت بر اجرای صحیح مقررات قانون کار و آییننامهها و دستورالعملهای مربوط به حفاظت فنی
- ج – آموزش مسائل مربوط به حفاظت فنی و راهنمایی کارگران، کارفرمایان و کلیه افرادی که در معرض صدمات و ضایعات ناشی از حوادث وخطرات ناشی از کار قرار دارند.
- د – بررسی و تحقیق پیرامون اشکالات ناشی از اجرای مقررات حفاظت فنی و تهیه پیشنهاد لازم جهت اصلاح میزانها و دستورالعملهای مربوط به موارد مذکور مناسب با تحولات و پیشرفتهای تکنولوژی
- ه – رسیدگی به حوادث ناشی از کار در کارگاههای مشمول و تجزیه و تحلیل عمومی و آماری این گونه موارد به منظور پیشگیری حوادث.
طبق تبصره 2 همین ماده، بازرسی به صورت مستمر، همراه با تذکر اشکالات و معایب و نواقص و در صورت لزوم تقاضای تعقیب متخلفان در مراجع صالح انجام میگیرد.
بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار در حدود وظایف خویش حق دارند بدون اطلاع قبلی در هر موقع از شبانه روز به موسسات مشمول ماده ۸۵ این قانون وارد شده و به بازرسی بپردازند و نیز میتوانند به دفاتر و مدارک مربوطه در موسسه مراجعه و در صورت لزوم از تمام یاقسمتی از آنها رونوشت تحصیل نمایند.
مطابق ماده 105 قانون کار، هر گاه در حین بازرسی به تشخیص بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفهای احتمال وقوع حادثه و یا بروز خطر در کارگاه داده شود، بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفهای مکلف هستند مراتب را فورا و کتبا به کارفرما یا نماینده او و نیز به رئیس مستقیم خود اطلاع دهند.
شرایط تحقق مسئولیت مدنی برای کارفرما
امکان تحقق مسئولیت مدنی برای کارفرما تحت شرایطی وجود دارد. در واقع کارفرما می تواند در قبال کارگر مسئولیت مدنی دارد که باید شرایط آن محرز شود. تحقق مسئولیت مدنی کارفرما تا حد زیادی به قانون مدنی ارتباط دارد و از شرایط و ضوابط قانون کار خارج می شود.
در خصوص تحقق مسئولیت مدنی کارفرما نسبت به جبران خسارت وارد شده به کارگر باید شرایط زیر وجود داشته باشند:
قطعیت یافتن وقوع خسارت
اصلیترین شرط برای تحقق مسئولیت مدنی کارفرما، بروز ضرر و زیان وارده میباشد. در واقع باید خسارت به کارگر وارد شده باشد یا به فعلیت رسیده باشد تا کارفرما در این زمینه مسئولیت داشته باشد.
همچنین در صورت قطعیت بروز زیان در آینده نزدیک نیز مسئولیت مدنی برای کارفرما متصور میشود.
زیانهایی که احتمالی باشند و هیچگونه قطعیت برای حادث شدن آنها وجود نداشته باشد را نمی توان جز خسارت تلقی کرد. بنابراین در صورت احتمال بروز حادثه کارفرما در برابر کارگر مسئولیت مدنی نخواهد داشت. به عبارت دیگر، قطعیت یافتن وقوع خسارت جز مسئولیت مدنی کارفرما به شمار میرود.
لازم به ذکر است که هیچ گونه الزامی برای تحقق مسئولیت کافرما برای بروز حادثه در زمان حال وجود ندارد. در صورتی که وقوع حادثه در مورد آینده نزدیک باشد اما قطعی و مسلم باشد، کارفرما مسئولیت مدنی خواهد داشت.
خاص و ویژه بودن ضرر و زیان وارده
خاص و ویژه بودن زیان به این معنا است که اشخاصی که در محل کار دچار حادثه شده باشند، تنها می توانند مطالبه جبران خسارت را از کارفرما نمایند.
در این شرایط کارفرما مسئولیت مدنی خواهد داشت. چنانچه برای سایر کارگران در محل کار حادثهای رخ ندهد، کارفرما در قبال آنها هیچگونه مسئولیتی ندارد.
به طور مثال در کارگاهی شخص (الف) و (ب) حادثهای رخ می دهد. در این صورت شخص (ج) نمی تواند درخواست مطالبه خسارت را نماید و کارفرما در برابر این شخص مسئولتی نخواهد داشت.
مستقیم بودن ضرر و زیان وارده
شرط دیگر برای برخورداری کارفرما از مسئولیت مدنی، مستقیم بودن ضرر و زیان وارده به کارگر میباشد. در صورتی که به کارگر صدمهای وارد شود و کارفرما در این زمینه نقش مستقیمی داشته باشد، مسئولیت مدنی برای کارفرما در نظر گرفته میشود.
بنابراین کارفرما باید اقدامات لازم در جهت جبران خسارت به کارگر یا کارگران آسیب دیده را انجام دهد.
زیان وارده از طرف کارگر نباشد
در صورتی که ضرر و زیان وارد شده از طرف کارگر باشد و کارفرما در این زمینه نقشی نداشته باشد، مسئولیتی برای کارفرما متصور نمیشود.
در صورتی که ثابت شود خسارت وارده بر اثر اهمال کارگر بوده است، کارفرما مسئول جبران خسارت نخواهد بود.
تنظیم شکوائیه مرتبط با دعاوی کار
بروز اختلاف و درگیری بین کارفرما و کارگر یک امر بدیهی است و در بسیاری از حوزههای کاری این امر به وقوع میپیوندد. در قانون کار مراجع صالح مانند هیات تشخیص و هیات حل اختلاف در نظر گرفته شده است که دعاوی بین کارگر و کارفرما در آن مطرح میشود.
در هر صورت چنانچه بابت جبران خسارت وارده شده قصد شکایت علیه کارفرما را دارید، باید در وهله اول بتوانید شکواییه مرتبط با موضوع دعوا تنظیم کنید. در صورتی که تنظیم شکواییه به درستی انجام نشده باشد، توسط مرجع ذی صلاح رسیدگی نخواهد شد.
مرجع صالح به رسیدگی دعاوی کارگر و کارفرما اداره کار می باشد. در اداره کار هیاتهای تشخیص و حل اختلاف مستقر هستند که در این زمینه صلاحیت دارند. شکواییه مربوطه ابتدا توسط هیات تشخیص مورد بررسی قرار میگیرد و در نهایت رای مقتضی صادر میشود.
در صورت اعتراض طرفین نسبت به رای صادر شده مجددا شکایت مربوطه در هیات حل اختلاف رسیدگی خواهد شد. حکم صادره از طرف هیات حل اختلاف قطعی و لازم الاجرا میباشد.
تنظیم شکواییه اصولا توسط وکلا و کارشناسان حقوقی صورت میگیرد که تنظیم آن را باید برعهده اشخاص متخصص در حوزه حقوق کار قرار دهید. به همین سبب تنظیم شکواییه مرتبط با دعاوی کار را میتوانید در اختیار سامانه وکیل کار 24 قرار دهید.
مشاوره حقوقی برای جبران خسارت ناشی از حوادث کار
احتمال وقوع حوادث گوناگون در محل کار وجود دارد که در صورت احراز شرایط قانونی، کارفرما باید خسارات را وارده به کارگران را جبران نماید. در صورتی که کارگران بیمه شده باشند، کارفرما دیگر در این زمینه مسئولیت نخواهد داشت و سازمان تامین اجتماعی باید ضرر و زیان را جبران کند.
اگر در خصوص عدم جبران خسارت ناشی از حوادث کار یا به واسطه انجام تخلفی خاص از سوی کارفرما قصد طرح شکایت قانونی را دارید، راهحل مناسب برای شما استفاده از خدمات و سرویس های متنوع سامانه وکیل کار 24 میباشد که میتوانیم شما را در تمام مراحل شکایت راهنمایی کنیم.
اصولا طرح شکایت از کارفرما از طریق مراجع قانونی، کمی زمانبر و نیازمند رعایت یک سری موارد قانونی است که بدون بهره گیری از کارشناسان و مشاوران حقوقی مجرب عملا روند رسیدگی را دشوار میکند.
اخذ وکیل در این زمینه میتواند کمک فراوانی به طرفین دعوی کند اما به دلایل گوناگون ممکن است امکان دسترسی به وکیل وجود نداشته باشد. در این شرایط مشاوره حقوقی تلفنی را به شما پیشنهاد میکنیم.
مشاوره های حقوقی آنلاین یا تلفنی مزیت های فراوانی دارد که برخورداری از شرایط مناسب اطلاعات حقوقی امکانپذیر است. از طریق مشاوره حقوقی میتوان اطلاعات لازم در مورد نحوه طرح شکایت مرتبط با دعاوی کار و همچنین انجام مراحل لازم در این زمینه را کسب کرد.
در واقع با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان ممکن میتوان اقدام به طرح شکایت علیه کارفرما نمود.
سامانه وکیل کار 24 با بهرهمندی از مشاوران و کارشناسان مجرب و متخصص در امور حقوقی و کیفری و ارائه خدماتی نظیر مشاورههای تخصصی حقوقی، میتواند شما را در تمامی مراحل ثبت شکایت یاری نماید.
در صورتی که قصد شکایت از کارفرما به جهت عدم پرداخت خسارت وارده شده در محل کار را دارید، بهتر است قبل از هر اقدام حقوقی از خدمات این سامانه بهرهمند شوید.
حوادث ناشی از کار چیست؟
حوادث ناشی از کار می تواند در محل کار یا خارج از آن رخ دهد که در ماده 60 قانون تامین اجتماعی ذکر شده است که در متن به آن پرداختیم.
کارفرما در قبال حوادث ناشی از کار چه وظایفی دارد؟
در صورت بروز حادثه در محل کار و بیمه نبودن کارگران، مسئولیت جبران خسارت برعهده کارفرما میباشد.
