تنظیم قرارداد کار

قرارداد در حال حاضر بخش مهمی از روابط بین افراد را تشکیل می‌دهد و در صورتی که موضوع ارتباطی بین اشخاص در حوزه کار باشد، قرارداد اهمیت خاصی پیدا می‌کند.

به منظور شروع هر کاری، قراردادی بین طرفین بسته می‌شود و در واقع شروع رابطه مرتبط با مشاغل از زمان تنظیم قرارداد شکل می‌گیرد.

قرارداد کار در واقع قراردادی است که بین کارفرما و کارگر منعقد شده که بسته به نوع قرارداد، هر یک از طرفین دارای مسئولیت‌ها و تعهدات خاص خود هستند.

از لحاظ حقوقی بین کارمند و کارگر، تفاوت وجود دارد و در این صورت قرارداد کارگر با کارفرما خود و همچنین کارمند می‌تواند متفاوت باشد.

موضوع اصلی این مقاله که مرتبط با تنظیم قرارداد کار است، در واقع قرارداد کاری بین کارگران و کارفرمایان مشمول قانون کار است که از مقررات خاصی تبعیت می‌کند. کارگر در ازای انجام کار از کارفرما حقوق دریافت می‌کند. همه این موارد در قرارداد کار عنوان می‌شود.

قرارداد کار عموما به صورت کتبی نوشته می‌شود که در آن به موارد مختلفی مانند میزان دستمزد کارگر، ساعت کار کارگر، تعهدات و وظایف طرفین نسبت به هم و غیره، اشاره می‌شود.

به طور کلی روابط کارگر و کارفرما زمانی جنبه رسمیت به خود پیدا می‌کند که قرارداد مکتوب بین آن‌ها تنظیم شده باشد. حتی در مشاغلی که کارفرما ابتدا اقدام به استخدام کارگر به صورت آزمایشی می‌کند، لازم است که قرارداد آزمایش با افراد نیروی کار بسته شود.

تنظیم قرارداد در ارتباط با هر موضوع و عنوانی که باشد، شرایط نگارشی خاص خود را دارد و از این حیث نیز نگارش قرارداد کار، دارای اوصاف و شرایط خاص خود می‌باشد.

وکلای متخصص در حوزه حقوق کار، به دلیل دانش بالای حقوقی و همچنین تجربه چندین ساله در طرح دعاوی کار، می‌توانند تنظیم قرارداد کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.

نحوه نوشتن متن قرارداد کار تاثیر زیادی در روابط بین کارگر و کارفرما دارد و بیشتر اختلافات در این حوزه به دلیل عدم نگارش قرارداد کار طبق اصول صحیح آن است.

به همین جهت در این مقاله قصد داریم که به نحوه نگارش تنظیم قرارداد و نکات حقوقی که باید در زمان نگارش انواع قراردادهای کاری به آن توجه شود، بررسی کنیم.

البته برای تنظیم فوری قرارداد کار همین حالا شما می‌توانید با کارشناسان سامانه وکیل کار 24 در ارتباط باشید تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند.

قرارداد کار چیست؟

کارفرمایی که قصد دارد تعدادی کارگر را استخدام نماید و یا این که شخص کارگران برای اشتغال در شغل مشخصی اقدام به ارائه پیشنهاداتی در این زمینه می‌کنند، لازم است که در ابتدای همکاری فی ما بین آن‌ها قرارداد کار تنظیم شود.

حال در پاسخ به این پرسش که قرارداد کار چیست، باید گفت که قرارداد منعقده بین کارگر و کارفرمایی که مشمول قانون کار هستند، گویند. البته تعریف دقیق و جامع قرارداد کار در ماده 7 قانون کار بیان شده است.

بر اساس ماده فوق الذکر، قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر‌موقت برای کارفرما انجام می‌دهد. در واقع می‌توان گفت که قرارداد کار همان قرارداد همکاری تنظیم شده بین کارفرما و کارگر بوده که موضوعات مشخصی در آن نوشته می‌شود.

یکی از موضوعات مندرج در قانون کار که در این ماده نیز ذکر شده، آن است که کارگر در ازای دریافت حق السعی، کار مشخصی را برای کارفرما انجام می‌دهد. میزان حقوق دریافتی کارگر به همراه سایر مزایای متعلق به او نیز شامل متن قرارداد کار می‌شود.

مدت زمان انجام کار از دیگر موضوعات مهم در قرارداد کار بوده که این مدت بر اساس تمام وقت یا پاره وقت بودن آن به قراردادهای مختلفی دسته بندی می‌شود.

قرارداد کاری که برای مدت موقت با کارگر بسته می‌شود، با قرارداد کار تمام وقت، دارای تفاوت‌هایی نیز است. کارفرما تعیین کننده این موضوع بوده که قصد دارد با کارگر اقدام به تنظیم قرارداد برای طولانی مدت نموده و یا این که برای جبران نیروی کار دائمی خود که به دلایل مختلف برای مدت مشخصی امکان انجام کار را ندارد، قرارداد دائمی با کار منعقد می‌کند.

قرارداد کتبی و شفاهی کار

در ماده 7 قانون کار، عنوان شده است که قرارداد کار، قراردادی کتبی و یا شفاهی است. این موضوع بدین معناست که قرارداد کار، می‌تواند به دو شیوه شفاهی و کتبی منعقد گردد.

بنابراین به لحاظ قانونی، الزامی برای طرفین مبنی بر نگارش قرارداد کتبی کار نیست و متن قرارداد به صورت کتبی نیز منعقد می‌شود.

کتبی بودن قرارداد از هر لحاظ می‌تواند به نفع دو طرف قرارداد باشد تا اگر در خصوص موضوعی با یکدیگر دچار مشکلی شدند، بتوان امکان رجوع به قرارداد مکتوب را نیز داشت. شفاهی بودن قرارداد کار یقینا در ادامه روابط کار منجر به بروز مشکلاتی برای کارگر و کارفرما می‌شود.

برای آن که کارگر و کارفرما بتوانند بدون مشکلی با هم همکاری داشته باشند، لازم است که قرارداد کار را به صورت مکتوب و یا شفاهی منعقد نمایند. در قرارداد کتبی به جهت آن که همه موضوعات به صورت مکتوب نوشته می‌شود، یکی از طرفین قرارداد نمی‌تواند ادعای دیگری نسبت به موضوع طرح شده داشته باشد.

البته همه این مسائل منوط به این است که تنظیم قرارداد کار به صورت اصولی و بر مبنای مقررات آن تنظیم شده باشد. در صورتی که متن قرارداد کار بدون رعایت اصول قرارداد نویسی نگارش شده باشد، باعث می‌شود تا هر یک از طرفین، نسبت به انجام تعهدات خود کوتاهی نموده و خصوصا کارگر در این زمینه متحمل ضرر و زیان فراوان خواهد شد.

شفاهی و یا کتبی بودن قرارداد کار بسته به اختیار طرفین دارد و قانون هیچ کدام از طرفین را ملزم به کتبی بودن قرارداد نکرده است. اما در هر صورت بهتر است که کارگر و کارفرما در خصوص کتبی بودن قرارداد کار به توافق کلی رسیده برسند.

در مورد این که در متن قرارداد کار، به چه موضوعاتی اشاره می‌شود، در بخش بعدی به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

قرارداد کار چه زمانی صحیح است؟

قرارداد کار از لحاظ حقوقی زمانی صحیح است که شرایط کلی صحت معاملات برای آن رعایت شود. زمانی که قرار باشد که قرارداد کار بین طرفین منعقد شود، لازم است که شرایط ذکر شده در ماده 9 قانون کار برای بستن قرارداد اجرا شود.

در صورتی که بخش‌های مختلف قرارداد کار، به درستی نوشته شود، این موضوع باعث نمی‌شود که قرارداد کار تنظیم شده صحیح نباشد ولی اجرا نکردن شرایط قانونی در ماده مزبور سبب می‌شود تا قرارداد کار، صحیح نباشد.

در پاسخ به این سوال که قرارداد کار چه زمانی صحیح است، باید گفت که شرایط زیر برای تنظیم قرارداد بایستی وجود داشته باشد:

• مشروعیت مورد قرارداد
• معین بودن موضوع قرارداد
• داشتن قصد و رضایت طرفین برای تنظیم قرارداد کار

قرارداد کاری که بین طرفین منعقد می‌شود، بایستی مبنای شرعی داشته باشد.در واقع اگر تنظیم قرارداد کار با هدف انجام کار غیر شرعی تنظیم شده باشد، این قرارداد صحیح نیست. همچنین قرارداد کار زمانی صحیح است که موضوع قرارداد تنظیم شده بین طرفین، معین و مشخص باشد.

علاوه بر این که برای صحیح بودن قرارداد کار، ضروری است که کارگر و کارفرما، قصد و رضایت برای این کار داشته باشند. برای تنظیم قرارداد، این موضوع اهمیت دارد که بخش‌های مختلف متن قرارداد به چه نحوی نگارش می‌شود که در ادامه این موضوع را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تنظیم قرارداد کار برای کارگر و کارفرما

انواع مختلفی از قراردادهای کاری وجود داشته که فی ما بین کارگر و کارفرما منعقد می‌شود. با توجه به این که کارفرمایان با تجربه ممکن است که سابقه چندین ساله در تنظیم قرارداد کار داشته باشند، اما این امکان وجود دارد که در زمان نگارش متن قرارداد، با مشکلاتی مواجه شوند.

در این صورت باید برای تنظیم قرارداد حتما از افرادی استفاده کنید که متخصص در این حوزه هستند. وکلای دادگستری مسلط به حوزه حقوق کار، از این توانایی برخوردار هستند که قرارداد کار به بهترین شکل ممکن، تنظیم کنند.

با توجه به این که کارگر و کارفرما جز طرفین اصلی در قرارداد کار به شمار می‌روند، تنظیم قرارداد به صورت جداگانه برای هر یک از آن‌ها انجام نمی‌شود.

بلکه نحوه نگارش متن قرارداد به این شکل است که کارفرما ابتدا اقدام به نگارش متن قرارداد نموده و بعد از آن که قرارداد کار به طور کلی نگارش شد، حال این قرارداد را برای تایید و امضا به کارگر می‌دهد. کارگر باید به درستی بخش‌های مختلف قرارداد را مطالعه و بررسی نماید و در صورت عدم مشکلی در قرارداد، مبادرات به امضا آن کند.

در هر صورت اصولا قراردادهای کاری زیر فی ما بین کارفرما و کارگر بسته می‌شود که هر کدام شرایط خاصی برای تنظیم و نگارش دارند:

تنظیم قرارداد کار مدت دائم

یکی از انواع قراردادهای کار به این صورت است که به صورت دائمی تنظیم می‌شود. قرارداد کار مدت دائم همانطور که از نام آن پیدا است، قراردادی بوده که کارفرما برای مدت طولانی و نامحدودی با کارگر منعقد می‌کند. در متن این قرارداد، مدت زمان مشخصی تعیین نشده اما شروع تاریخ همکاری و انعقاد قرارداد کار نوشته می‌شود.

با توجه به این که مدت زمان خاصی برای قرارداد مدت دائم، وجود ندارد، در این صورت خاتمه یافتن این نوع قرارداد بر اساس انقضای مدت آن انجام نمی‌شود. کارفرما شخصا تعیین می‌کند که چه نوع قراردادی را با کارگر منعقد نماید.

تنظیم این نوع قراردادها از طرف کارفرما با کارگر به این صورت است که کارفرما بر اساس این که میزان توانایی و مهارت کارگر برای او محرز شد، به صورت دائمی با کارگر قرارداد می‌بندد.

تنظیم قرارداد کار موقت

از دیگر قراردادهای رایج کاری می‌توان به قرارداد کار موقت اشاره نمود. در این قرارداد برخلاف قرارداد مدت دائم، کارگر برای مدت محدود و از پیش تعیین شده کار انجام می‌دهد. در متن قرارداد موقت، کارفرما مدت زمانی که قرار است کارگر در کارگاه، اقدام به انجام کار کند را مشخص می‌نماید.

با پایان یافتن مدت قرارداد کار موقت، این نوع قرارداد خاتمه پیدا کرده و در نهایت رابطه کارگری و کارفرمایی نیز به پایان می‌رسد. البته در صورتی که قرارداد موقت به پایان رسید، اگر کارفرما از نحوه کار کارگر رضایت داشت، می‌تواند قرارداد طولانی مدت تحت عنوان قرارداد دائمی منعقد نماید.

تنظیم قرارداد کار معین

قرارداد کار تنظیم شده بین طرفین می‌تواند از نوع قرارداد کار معین باشد. همانطور که از نام قرارداد کار معین پیدا است، قرارداد منعقده برای انجام دادن کار مشخص تنظیم می‌شود.

کارفرما در متن قرارداد، نوع کاری که قرار است از طرف کارفرما انجام شود، تعیین شده و در این صورت کارگر بر اساس کار تعیین شده اقدام به انجام دستور کارفرما می‌کند.

کارفرما میزان دستمزد کارگر را تعیین نموده و این موضوع را نیز در قرارداد ذکر می‌کند. نکته قابل توجه در تنظیم قرارداد کار معین، این است که مدت زمان ثابت و مشخصی برای قرارداد مزبور وجود ندارد و زمانی که کار به طور کامل انجام می‌شود، قرارداد به پایان می‌رسد.

در واقع می‌توان گفت که برخی از قراردادها با مدت زمان به پایان می‌رسند اما قراردادهای دیگر بدون توجه به زمان و خاتمه یافتن آن‌ها بر اساس معیارهای دیگری صورت می‌گیرد.

کارفرما در ابتدای این قرارداد با کارگر توافق می‌کند که قرار بر انجام چه کاری بوده و بعد از آن که کارگر و یا پیمانکار کار مورد نظر را انجام را داد، حال قرارداد تنظیم شده نیز خاتمه می‌یابد.

محتوا قرارداد کار شامل چه مواردی است؟

قرارداد کار شاید در عین حال اینطور به نظر برسد که قراردادی ساده و بدون تشریفات خاص بوده که فی ما بین کارگر و کارفرما منعقد می‌شود. اما متن قرارداد کار تشکیل شده از بخش های مختلفی است که در این بخش کلیه قسمت‌های تشکیل شده یک قرارداد کاری را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

این که بعضا سوالی مطرح می‌شود که محتوا قرارداد کار چه مواردی را شامل می‌شود، باید به ماده 10 قانون کار اشاره نمود. قرارداد کار از موارد زیر تشکیل شده است:

• نوع کار مدنظر کارفرما برای انجام دادن از طرف کارگر
• میزان دستمزد کارگر
• نحوه پرداخت دستمزد کارگر
• ساعت کار کارگر
• میزان مرخصی سالانه متعلق به کارگر
• محل انجام کار
• تاریخ بستن قرارداد کار
• نحوه فسخ قرارداد
• وجه التزام مرتبط با خسارات وارده در محل کار از طرف کارگر
• حق بیمه کارگر
• حق سنوات و پاداش و سایر مزایای کارگر

موارد فوق، بخش‌های مهم و اساسی قرارداد کار را تشکیل می‌دهد که باید تمام این موضوعات با ذکر جزئیات کامل تنظیم شود. در ادامه نحوه تنظیم برخی از بخش‌های قرارداد کار را بررسی خواهیم کرد.

نحوه تنظیم قرارداد کار

در بخش قبل بخش‌های مختلف قرارداد کار را اشاره کردیم و مدت دستمزد و میزان آن، حق فسخ قرارداد و موارد دیگر در قرارداد، عنوان می‌شود. حال می‌خواهیم که نحوه تنظیم بخش‌های گوناگون متن قرارداد را بررسی کنیم.

میزان دستمزد کارگر

در قرارداد کار، بسته به این نوع قرارداد، در ابتدا باید شرایط مربوط به میزان حقوق و دستمزد تعیین شده و در آن کارفرما باید مشخص کند که چه میزان دستمزد باید به کارگر پرداخت نماید. مقدار دستمزدی که کارگر دریافت می‌کند، باید بر اساس مصوب وزارت کار باشد.

کارفرما قانونا نمی‌تواند به کارگر کمتر از میزان تعیین شده، حقوق و دستمزد پرداخت کند و پرداخت دستمزد به کارگر کمتر از میزان تعیین شده در قانون، تخلف محسوب می‌شود.

زمان و نحوه پرداخت دستمزد

علاوه بر میزان دستمزد، زمان واریز حقوق کارگر نیز باید در قرارداد تعیین شود. زمان پرداخت حقوق و دستمزد کارگر و یا حتی کارمندان در آخر هر ماه صورت می‌گیرد اما برخی از کارگران روز مزد بوده که در همان روز که کار می‌کنند، دستمزد آن‌ها باید پرداخت شود.

کارفرما در متن قرارداد، نحوه پرداخت حقوق را تعیین می‌کند که اگر این موضوع مورد تایید کارگر نباشد، می‌تواند از انعقاد قرارداد کار، خودداری نماید.

مدت قرارداد

در قراردادهایی که مدت زمان در آن اهمیت دارد، مانند قرارداد موقت، باید مدت زمان همکاری بین کارفرما و کارگر در قرارداد ذکر شود. در این نوع قراردادها با خاتمه یافتن مدت زمان تعیین شده، قرارداد تنظیم شده به پایان می‌رسد.

چگونگی حق فسخ

نحوه فسخ کردن قرارداد از دیگر موضوعات مهم بوده که باید تکلیف این موضوع در قرارداد کار مشخص شود. در قرارداد این موضوع باید تعیین شود که اگر یکی از طرفین قرارداد، تعهد و یا وظیفه مربوطه را انجام ندهد، طرف دیگر می‌تواند قرارداد تنظیم شده را فسخ نماید.

حق بیمه کارگر

شرایط و ضوابط مربوط به حق بیمه کارگر نیز از دیگر مواردی است که باید در زمان تنظیم قرارداد به آن توجه نمود. بیمه یکی از حقوق قانونی و اصلی کارگر در روابط کار به شمار می‌رود که جزئیات مربوط به حق بیمه لازم است که در قرارداد کار مورد بررسی قرار گیرد.

تنظیم تخصصی قرارداد کار توسط وکیل کار 24

به دلیل اهمیت نحوه نگارش قرارداد کار، کارگران و کارفرمایان همواره نگران این موضوع هستند که متن قرارداد را به چه نحوی باید تنظیم کنند تا در زمان روابط کار، با مشکل مواجه نشوند.

شیوه تنظیم قرارداد کار، اصول و شرایط خاص خود را دارد که باید تنظیم آن را بر عهده وکلایی قرار دهید که در این زمینه از تخصص کافی برخوردار هستند.

در هر صورت برای تنظیم تخصصی قرارداد کار، لازم است که در این زمینه با سامانه وکیل کار 24 در ارتباط باشید تا متن قرارداد کار برای شما به بهترین شکل ممکن و با در نظر گرفتن نکات حقوقی، تنظیم گردد.