نحوه پرداخت حق اولاد به کارگر یا کارمند چگونه است؟

بر طبق ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، پرداخت حق اولاد یکی دیگر از وظایف کارفرمایان می باشد که باید علاوه بر انجام اموری مانند ارسال لیست بیمه برای افراد متاهل و دارای فرزند، آن مبلغ تعیین شده را بپردازند. پس اگر کارگری صاحب فرزند یا فرزندانی باشد، بر طبق قانون کار به وی توجه خاصی شده است و امکانات خاصی را برای مستمری بگیران و بیمه شدگان در نظر گرفته است.

به طور مثال حق عائله مندی یا به عبارت دیگر حق اولاد یکی از همین مزایا می باشد که قانون کار برای  شاغلان مشمول قانون کار در نظر گرفته است.

این امر بدین معنا است که تمامی کارگران مشمول مقررات قانون کار که برای ایشان و بیمه تأمین اجتماعی رد می شود علاوه ‌بر آن چه که به عنوان دستمزد دریافت می نمایند، از برخی مزایای رفاهی دیگر نیز برخوردار می باشند که نمونه ای از آن همین حق اولاد یا حق عائله مندی می باشد.

به عبارت دیگر حق اولاد در اصل کمک هزینه ای برای مخارج فرزندان بیمه شدگان تامین اجتماعی می باشد.

میزان حق عائله مندی یا همان حق اولاد چقدر می باشد؟

میزان حق عائله ‌مندی یا همان حق اولاد بر طبق مفاد قانون تامین اجتماعی مشخص می گردد و تنها کارگرانی مشمول دریافت حق عائله مندی یا همان حق اولاد می گردند که شرایط مذکور در قانون را دارا باشند. اصولا مبلغ حق اولاد معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده برای هر فرزند در هر ماه است.

نکته قابل توجه این است که این مبلغ طی هر سال، با افزایش حداقل دستمزد کارگران پس از تصویب و مذاکرات بین نمایندگان کارگران و کارفرمایان، افزایش پیدا می کند.

این مبلغ در سال 1400 معادل 2.655.495 ریال به ازای هر فرزند می باشد. حق اولاد برای هر فرزند معادل سه روز حداقل مزد هر سال است. پس بدین ترتیب برای دو فرزند مبلغ  5,310,990 برای سه فرزند مبلغ 7,966,485 می باشد.

شرایط دریافت حق اولاد یا همان حق عائله مندی  چیست؟

در قانون شرایطی را برای کارگران مشمول این حق پیش بینی شده است که به اختصار به این شرایط می پردازیم و آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

• ابتدائا به این امر اشاره شده است که هر کارگر برای دریافت حق اولاد یا همان حق عائله مندی باید به مدت ۷۲۰ روز سابقه رد شدن بیمه داشته باشد.

پس بدین سان کارفرما استعلامی مبنی بر سابقه بیمه کارگران خود دریافت نمایند. بدین سان اگر سابقه بیمه کارگر بیشتر از ۷۲۰ روز بود، مجوز پرداخت حق اولاد یا همان حق عائله مندی برای وی را دارند.

با این وصف باید بگوییم اگر کارگری که سابقه بیمه ندارد و تازه اول مسیر استخدام در کارگاه می باشد، باید با توجه به این قانون، تقریبا 2 سال مشغول به کار باشد و پس از آن مجوز دریافت حق اولاد برای وی میسر می گردد.

• ثانیا طبق قانون، حق اولاد یا  همان حق عائله ‌مندی صرفا به کارگرانی تعل می گیرد که مشمول قانون کار و بیمه تامین اجتماعی باشند.

این امر به این معنا است که  اگر کارگری بیمه تأمین اجتماعی نبوده است (به هر دلیلی) دیگر مشمول حق عائله مندی یا همان حق اولاد نمی گردد و نمی تواند آن را دریافت نماید.

• شرط سوم ، شرایط سنی اولاد کارگران مشمول قانون کار و بیمه تامین اجتماعی می باشد.

حق اولاد یا همان حق عائله مندی صرفا به فرزند و یا فرزندان زیر 18 سال تمام شمسی تعلق می گیرد. پس تمامی اولاد از چنین حقی برخوردار  نمی گردند.

البته اگر کارگر صاحب فرزند یا فرزندانی باشد که بالای 18 سال تمام شمسی سن دارند اما مشغول به تحصیل می باشند، این حق پا بر جا می ماند. به شرطی که سرپرست خانوار با ارائه گواهی اشتغال به تحصیل فرزند خودا این امر را اثبات نماید، می‌تواند حق اولاد یا همان حق عائله مندی را تا پایان دوران تحصیل فرزند خود، دریافت نماید.

نکته قابل ذکر این است که در قانون کار محدودیت زمانی برای سنوات تحصیلی اولاد مشخص نگردیده است و تا زمانی که گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان دارای  اعتبار باشد، حق اولاد توسط سرپرست خانوار دریافت می گردد.

اگر کارگری صاحب فرزندی باشد که دچار بیماری خاص یا نقص عضو می باشد، باز هم محدودیت سنی  18 سال جهت دریافت حق عائله مندی یا  همان حق اولاد برای وی وجود دارد؟

خیر، باید اشاره کنیم طبق قانون تامین اجتماعی، اگر کارگر مشمول قانون تامین اجتماعی، صاحب فرزندی باشد که دچار نقص عضو یا بیماری خاص می باشد، می تواند با در دست داشتن گواهی کمیسیون پزشکی و اثبات این امر که فرزند بیمار توانایی کار کردن و امرار معاش را ندارد، پس از 18 سال تمام شمسی نیز، برای فرزند دارای معلولیت یا بیماری خاص خود نیز حق عائله مندی یا همان حق اولاد را دریافت نماید .

آیا تفاوتی در جنسیت فرزندان کارگران برای دریافت حق اولاد یا همان حق عائله مندی وجود دارد؟

خیر، بر اساس قانون تامین اجتماعی، هیچ محدودیت جنسیتی برای فرزندان ایجاد نشده است و پرداخت حق اولاد به جنسیت فرزند وابستگی ندارد و برای تمام فرزندانی که والدینشان کارگر می باشند، این مبلغ یکسان می باشد و فرزندان ذکور و اناث هر دو مشمول دریافت چنین حقی می باشند.

آیا برای دریافت حق اولاد یا همان حق عائله مندی، سقفی برای تعداد فرزندان وجود دارد؟

سابقا در قانون تامین اجتماعی سقفی برای تعداد فرزندان معین شده بود که صرفا تا 2 فرزند را پوشش می داد اما طبق ابلاغیه سیاست های کلی جمعیت ابلاغی رهبری، سقف پرداخت حق اولاد که در طبق ماده 86 قانون تامین اجتماعی 2 فرزند بود، برداشته شده است و در صورت احراز شرایط فرزندان و شرایط خود کارگر که در بالا بدان اشاره شد، برای تعداد آنان هیچ محدودیتی وجود  ندارد.

آیا برای کارگران زن و کارگران مرد، بر طبق قانون تفاوتی در میزان مبلغ دریافت حق عائله مندی وجود دارد؟

خیر، طبق قانون تامین اجتماعی در پرداخت کمک هزینه عائله مندی، هیچ تفاوتی بین کارگر زن و کارگر مرد وجود ندارد و مبلغ آن برای هر دو یکسان می باشد.

اگر در مواردی مشاهده شود که که زن و شوهر هر دو در یک کارگاه مشغول به فعالیت می باشند، آیا هر دو مشمول دریافت عائله مندی می گردند؟

اگر در مواردی مشاهده شود که که زن و شوهر هر دو در یک کارگاه مشغول به فعالیت می باشند در صورت داشتن شرایط فوق یعنی سابقه 720 روز بیمه و سایر شرایطی که در بالا به آن اشاره نمودیم، هر کدام به تنهایی محق دریافت کمک عائله مندی می باشند.

آیا حق اولاد یا همام عائله مندی، بر طبق قانون مشمول مالیات می گردد؟

مزایایی مانند بن کارگری، بن مسکن و حق اولاد جز مزایای کارگر بودن می باشد و ارتباطی با شغل ندارد و در بخشنامه مالیاتی هیچگونه  اشاره ای به مشمول مالیات نشدن موارد مذکور وجود ندارد. بنابر این به نظر می رسد حق اولاد یا عائله مندی مشمول مالیات می گردد.

اگر زوجین طلاق گرفته باشند و فرزندان به موجب حکم دادگاه با یکی از اولاد زندگی نمایند، آیا حق اولاد مشمول آن والدی که فرزندان نزد او زندگی نمی کنند هم می گردد ؟

بله، نکته قابل توجه این است که در قانون تامین اجتماعی هیچ گونه شرطی در مورد کفالت و حضانت فرزندان وجود ندارد. بنابراین حتی در صورتی که زوجین از یکدیگر طلاق گرفته باشند و حتی فرزند یا فرزندان نزد ایشان زندگی نکنند، به هر کدام به طور جداگانه حق اولاد یا عائله مندی بدون توجه به این مسئله، پرداخت می گردد .

برای دریافت حق اولاد کافیست که  کارگر 720 روز به صورت اجباری سابقه بیمه داشته و همچنین صاحب فرزندان زیر 18 سال تمام شمسی باشد. در این موارد  حتی اگر رای دادگاه سرپرستی و حضانت را برعهده یکی از زوجین  گذاشته باشد، به والدی که سرپرستی و حضانت فرزندان را ندارد هم ، حق اولاد تعلق می‌گیرد.

اگر فرزند زیر 18 سال ازدواج نماید، آیا باز هم  سرپرست خانوار می تواند از حق عائله مندی استفاده نماید؟

بله، در قانون تامین اجتماعی به همچین محدودیتی اشاره نشده است و فرزندان زیر 18 سال ولو اینکه مزدوج شده باشند باز هم مشمول دریافت حق عائله مندی می باشند.

به عبارت دیگر، در قانون تامین اجتماعی، شرط پرداخت کمک عائله مندی، صرفا داشتن سن کمتر از 18 سال ذکر شده است لذا ازدواج فرزند موجب قطع کمک عائله مندی یا حق اولاد نمی گردد.

در صورت عدم  پرداخت حق اولاد به کارگر از جانب کارفرما، چه اقدام قانونی می توان انجام داد؟

عدم پرداخت حق اولاد هم یکی از مواردی است که گاهی اوقات احتمال پیش آمدن آن وجود دارد و باعث بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما می گردد که  در چنین شرایطی کارگران اصولا  نمی دانند باید چه اقدامی  انجام دهند.

می دانیم که  بر طبق ماده ۸۷ قانون تامین اجتماعی، پرداخت حق اولاد و کمک عائله مندی به کارگران یکی از وظایفی می باشد که به عهده کارفرما قرار دارد و تمامی کارگران دارای بیمه تامین اجتماعی، در صورت دارا بودن شرایط که در بالا به آن به تفصیل اشاره کردیم، باید بر طبق قانون از این حق بهره مند گردند، حال در صورتی که به هر دلیل این حق توسط کارفرما پرداخت نگردد، کارگر می تواند برای حل این مسئله اقدام مقتضی نماید.

در تبصره ماده ۸۷ قانون تامین اجتماعی، اشاره شده است که هر گونه اختلاف میان کارگر و کارفرما یا مسائل متفاوت در زمینه پرداخت حق اولاد توسط کارفرما به کارگر، در مراجع حل اختلافات اداره کار قابل پیگیری و حل و فصل می باشد.

آیا برای پیگیری اختلافات میان کارگر و کارفرما نظیر اختلاف بر عدم پرداخت حق عائله مندی توسط کارفرما به کارگر، احتیاج به مراجعه به وکیل دادگستری می باشد؟

قطعا بهتر می دانید که تنظیم دادخواست، شکوائیه، لایحه دفاعیه و اظهارنامه برای هیات های موضوع قانون کار و همچنین پیگیری پرونده های تامین اجتماعی مانند پیگیری پرونده های کارگری و کارفرمایی در هیات حل اختلاف اداره کار از مواردی می باشند که نیازمند تخصص و تجربه و دانش حقوقی به روز می باشد و مانند هر امر دیگری، باید از متخصصین در این زمینه استفاده نمایید.

عموما عدم استفاده از دانش و تجربه وکلای مجرب در پرونده ها، باعث زیان های جبران ناپذیر یا اطاله دادرسی می گردد و اکثر کسانی که از وکلای خبره استفاده نکرده اند در پایان رسیدگی از این کرده خود پشیمان گشته اند.

در خصوص مسائل کار و کارگری، وکیل کار در تمامی مسیر پر پیچ و خم دادرسی، دلسوزانه در کنار شما می ایستد و بهترین روش را با توجه به دانش و تجربه شما به کار می گیرد تا به سر منزل مقصود و احقاق حق خود برسید.