آیا کارفرما می تواند کارگر را اخراج کند؟
راهنمای مقاله
امکان دارد شما مدت زمان بسیاری را مشغول به انجام کاری باشید که برای آن متنی تحت عنوان معاهده یا همان قرارداد کار نوشته نشده باشد. به گونهای که تنها به صورت شفاهی در ارتباط با وظیفه شما و حقوق و حق الزحمه هفتگی یا ماهانه توضیح داده باشند.
در این قبیل از مشاغل کارفرما خواهد توانست به سهولت پس از گذر مدت زمانی در صورتی که از کار شما خوشش نیامد، عذر شما را بخواهد و شما را ملزم به پیدا کردن شغل جدیدی نماید.
نگاهی کوتاه به دنیای کارگری
زمانی که یک شخص تصمیم به آغاز اشتغال در محیطی نوین میگیرد و متوجه میگردد که میبایست معاهدهای را تحت عنوان قرارداد کار به امضا رساند تا کار او به گونهای رسمی شروع شود، باید تمامی نکات مربوط به معاهده را از پیش بداند.
چرا که زمانی که بخواهد آن را امضا نماید میبایست تمامی بندها را به گونهای تماما شفاف و روشن متوجه شود. نیز از سویی بتواند در ارتباط با بعضی مسائل حقوقی خویش از کارفرما سوالات خود را بپرسد.
به عبارتی معاهده کار گونهای معاهده کتبی یا در بعضی مواقع شفاهی میباشد که ضمن آن حق و حقوق طرفین نسبت به همدیگر معین میگردد. از سویی کارفرما مکلف میباشد در مقابل کار کردن کارگر به او حق العمل و حق الزحمه پرداخت نماید.
با اکتفاء به این مسئله میبایست با کلیه نکات و ضوابط موجود در بندهای معاهده آشنا گردید تا به گونه ای کامل مسئولیت کارگر و کارفرما را در مسائل حقوقی بدانید.
علل تعدیل نیرو
از جمله هراس هایی که همیشه کارمندان و کارگران از محل کار خویش دارند این موضوع است که آیا کارفرما میتواند کارگر را اخراج کند؟ اگر میتواند این کار را انجام دهد بر اساس چه شواهد و قرائنی میباشد؟ آیا کارفرما میتواند به میل و تمایل فردی خویش شخصی را از کار بیکار نماید؟ و گاه سؤالات دیگری که مربوط به اخراج کارگر به واسطهی کارفرما میباشد را ما به گونهای کامل توضیح خواهیم داد.
به عبارتی اوضاع مالی نامناسب و دگرگونی موقعیت اقتصادی کارفرما مهمترین علت در راستای تعدیل نیرو و کارگران خود است. ضوابط منوط بر اخراج کارگران و کارمندان از موارد بسیار آسانی است که مسئول قسمت و کارفرما خواهد توانست به سهولت تصمیم به اخراج آنها اخذ کند.
در مواردی خود اشخاص و کارمندان شایستگی لازم برای انجام یک کار را ندارند و کارفرما ملزم به اخراج کارگر و تعویض با یک نیروی بهتر و توانگر میگردد.
در بسیاری از مواقع کارفرما با کارگران خویش معاهدههای کوتاه مدت منعقد میکند تا به هنگام عدم رضایت از گونه کار کارگر، صبر میکند تا مدّت زمان قرارداد به پایان برسد و دیگر با کارگر قرارداد کار نوین را انعقاد نمینماید.
چنانچه کارفرما معاهدهی کار دائمی و قرارداد کار مشخص با کارمندان و کارگران خود انعقاد نماید و در میانه های کار تصمیم به اخراج کارگران بگیرد میبایست تمامی مراحل قانونی را سپری کند تا او مشمول ضمانت اجراهای قانونی نشود.
قانون اخراج نمودن کارگر به واسطه کارفرما
به منظور هر عملِ کارفرما و کارگر ضوابط معین شده است. که به هنگام تخلف و عدم اهمیت به حقوق یکدیگر با اکتفا به این ضوابط دو طرف میتوانند از همدیگر شکایت کنند و برای حق و حقوق خود پیگیری های مورد نیاز را به انجام رسانند.
ضمن ماده ۲۱ به بعد در قانون کار مواردی که منوط بر به پایان رسیدن قرارداد کار میگردد، بیان شده است. البته که یکی از این قوانین، قانون اخراج کارگر توسط کارفرما است.
نگاهی کوتاه به ماده ۲۷ قانون کار
بنا بر ماده ۲۷ قانون کار زمانی که کارگری در به انجام رساندن وظایف خود، کوتاهی نماید. نیز آیین نامه های انضباطی کارگاه را نقض کند، کارفرما خواهد توانست تا با موافقت شورای اسلامی کار، حقوق معوقه نیز حق سنوات کارگر را به گونه ای کامل تأدیه نموده و معاهده کار را فسخ نماید. یا به عبارتی صریحتر او را اخراج کند.
به هنگامی که شوراهای اسلامی کار با اخراج کارگر موافقت ننماید، کارفرما باید موافقت لازم از سوی انجمن صنفی را به دست آورد. زمانی که نظر آنها مثبت نبود و کارگر نیز کارفرما نتوانستند با همدیگر سازش نمایند، هیئت تشخیص روابط کارگر و کارفرما به این مورد رسیدگی خواهد کرد.
چنانچه که موضوع حل نشد در پایان هیئت حل اختلاف برای این موضوع تصمیم گیری های لازم را انجام خواهد داد.
در روند این زمان کارگر می بایست همانند دیگر اشخاص در همان قسمتی که بود به مسئولیت های خود ادامه دهد و در پایان دستمزد را به گونهای کامل اخذ کند.
به هنگام مشاهده تخلفاتی همانند اخراج بدون علت کارگران شما میتوانید برای شکایت از کارفرما اقدامات لازم را انجام دهید و این اعمال صورت گرفته از سوی او را گزارش دهید.
علل غیر موجه اخراج کارگر توسط کارفرما
بعضی دلایل میباشند که کارفرما اجازه ندارد بنابر آنها کارگر خود را از کار بیکار نماید و قرارداد را به مرحله فسخ رساند. برخی از این موارد غیر موجه عبارت میباشند از؛
- کارگری که به منظور انجام کاری توقیف یا حبس شده باشد.
- در صورتی که کارگری برای خدمت سربازی اعزام شده باشد، کارفرما حق اخراج او را نخواهد داشت.
- در صورتی که کارمند یا کارگری بخواهد از مرخصی تحصیلی بهره گیرد، که او میتواند دو الی سه سال به سر کار نیاید.
- در صورتی که کارگر بنابر حوادث و اتفاقاتی که پیش بینی نشده است، نتواند مدّت زمانی را به سر کار خود بیاید و کارفرما به این دلیل او را از کار اخراج کند.
چنانچه که پس از برطرف شدن مشکلات کارگر و رفع حوادث پیش بینی نشده به محل کار خود بر گردد. از سویی کارفرما عذر او را بخواهد، اقدام کارفرما غیر قانونی تلقّی شده و او اجازه انجام چنین کاری را نخواهد داشت.
فرآیند انجام شکایت چگونه است؟
حائز اهمیت ترین نکتهای که به چشم میخورد این است که فرد اخراج شده باید طی مدّت ۳۰ روز پس از اخراج به هیئت تشخیص روابط کارگر و کارفرما رجوع نموده و شروط را برای آنها بیان دارد. ضمن این فرم اعتبار دلایل اخراج بر عهده آن هیئت خواهد بود.
در صورتی که دلایل موجه باشد کارفرما تنها باید حق و حقوق او را در صورتی که پرداخت ننموده است، بپردازد. در غیر از این صورت فرد خواهد توانست به کار خود بازگردد.
به هنگامی که کارفرما به سبب بی مسئولیتی، کارگر را اخراج نماید و پیش از اجرای تصمیم با اکتفا به فرم کتبی به او اخطار داده باشد. او خواهد توانست با پرداخت حقوق باقی مانده و نیز سنوات او، عذرش را بخواهد.
ضمن این شروط چنانچه کارگر یا کارمند شکایتی داشته باشند میتوانند با رجوع به مأخذها اظهارات خویش را بیان کنند. نیز شکایت خود را بیان دارند. نهایتاً ضمن این فرم چنانچه کارفرما سبب قانعکنندهای به منظور اخراج نداشته باشد محکوم گشته و حق فسخ معاهده را نخواهد داشت.
مدارک لازم جهت انجام شکایت چیست؟
اگر کارگر از کارفرمای خود شکایت داشته باشد، باید اسناد و مدارک را برای طرح و اقامه دعوا در اختیار داشته باشد. زیرا در غیر از این حالت حتی در صورت طرح شکایت ضمن مرجع صالح تقاضای وی رد خواهد شد.
به همین دلیل دارا بودن اسناد و مدارک محکمه پسند در مرحله اول شکایت از کارفرما قرار دارد. ابتدایی ترین و حائز اهمیت ترین موردی که باید اثبات گردد این میباشد که میان کارگر و کارفرما رابطه کارگری و کارفرمایی وجود دارد. زیرا در این هنگام است که کارگر میتواند از کارفرما تحت عنوان مطالبات کارگری خود درخواست داشته باشد.
به هنگامی که رابطهی کارگری و کارفرمایی وجود نداشته باشد، امکان رسیدگی به چنین مسئلهای ضمن مرجع صالح اداره کار وجود نخواهد داشت. گویا لازم خواهد بود که به دیگر مرجع صالح رسیدگی کننده رجوع گردد.
آیا میدانید که رابطه یک کارگر و کارفرما به چه شکل اثبات میشود؟
ابتدایی ترین و البته حائز اهمیت ترین سندی که منجر به اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی میشود، معاهده کار میان کارگر و کارفرما است. معاهده کار در صورتی که کتبی باشد و موقعیت کار و حق و حقوق کارگر ضمن آن درج شده باشد. امکان انکار از سوی کارفرما را تا حد بسیاری کاهش خواهد داد.
جالب است بدانید
گاه کارفرما ادعای جعل نسبت به معاهده کار ارائه گردیده به واسطه کارگر را مینماید. که البته رسیدگی بدین ادعا در مراجع اداره کار انجام نخواهد شد. بنابراین به چنین ادعایی در اداره کار ترتیب اثر داده نخواهد شد. پس چنانچه امتداد رسیدگی به سند مزبور وابسته باشد، تا به هنگام رسیدگی به ادعا، رسیدگی در مراجع اداره کار متوقف خواهد گشت.
از سایر اسنادی که کارگران اغلب جهت اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی بدان اکتفا میکنند رسید های واریزی از حساب کارفرمای خود به حساب کارگر است. البته بسته به اینکه این پرداختها به چه شکل باشد ساز و کار متفاوتی را شامل خواهد شد.
مدارک و اسنادی که میبایست به نهاد صالح در اداره کار ارائه شود، باید رابطه کارگر و کارفرمایی را به مرحله اثبات رساند. که البته اسناد و مدارک موجود بنابر شرایط و نیز عمل اشتغال درخواست کننده متفاوت است.
بنابراین شما ملزم میباشید ابتدا این امر را به انجام رسانید، سپس سایر اسناد و مدارک که دال بر اخراج بی دلیل از سوی کارفرمای خود است را به مرجع صالح واگذار کنید.
هزینه تمام شده شکایت چقدر است؟
هزینه شکایت از کارفرما متغیر است حال آنکه در برخی از مواقع شما به صرف این هزینه نیاز نخواهید داشت. در میانه های شکایت ممکن است شما به مشورت با یک وکیل نیاز داشته باشید. نگران نباشید چرا که ما شما را در این راستا همراهی خواهیم کرد و نیز به صرف هزینه گزاف نیاز نخواهید داشت.
ما به شما پیشنهاد میکنیم جهت انجام شکایت از کارفرمای خود به دلیل اخراج بی علت مشاوره های لازم را از وکیل کار ۲۴ اخذ کنید. قطعا اینگونه به نتیجه مطلوبی دست خواهید یافت.
آیا برای این شکایت نیاز به وکیل است؟
طرح شکایت از کارفرما در مرحله اوّل اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی را میطلبد. پس از آن نیز لازم است که اسناد و مدارک کافی در راستای اثبات حقوق و مزیت های مطالبه شده وجود داشته باشد.
به عبارتی لازم است که کارگر بداند چه حق و حقوقی در راستای مطالبه کردن از کارفرمای خود دارد. زیرا به دفعات بسیار دیده میشود که بعضی از کارگران از پیش پا افتاده ترین حق و حقوق قانونی خود که قانون کار به آن ها بخشیده است، بی اطلاع هستند. شاید به همین علت است که در بسیاری از مواقع منجر به ضایع شدن حق و حقوق خود میشوند.
به همین دلیل است که ما توصیه میکنیم کارگران عزیز پیش از انجام هر گونه اقدامی با حقوق خود آشنا گردند تا علم پیدا کنند که چه حق و حقوقی بدان ها تعلق دارد و چه حقوقی را میتوانند مطالبه نمایند.
گاه کارگران با تصوراتی پوچ و بدون هیچ گونه سند و مدارکی طرح شکایت مینمایند و به همین دلیل در دعوای مطرح شده محکوم به شکست میشوند. بله درست است، میتوان به چنین نتیجهای دست یافت که شما میتوانید با در اختیار داشتن وکیل حاذق و ماهر در صورت دارا بودن حق در زمان دعوای مطرح شده حقوق خود را مطالبه نمایید.
نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده چگونه است؟
در صورت دارا بودن وکیل ضمن دعوای مطرح شده دیگر نیاز به نگرانی از سوی شما نخواهد بود. چرا که وکیل پایه یک دادگستری خود به خوبی میداند که چگونه میتواند نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده را به انجام رساند.
حال آن که چنانچه خود دعوا را ضمن اداره کار مطرح نموده باشید، لازم است بدین مرجع چندین بار مراجعه کنید تا بتوانید حق و حقوق خود را مطالبه کنید.
آن چه که در این جامعه حائز اهمیت است جایگاه حق و حقوق میباشد. ما همواره در وکیل کار ۲۴ در تلاش هستیم تا شما را در این راستا به خوبی همراهی نماییم.