در صورت شکایت کارگر اتباع بیگانه علیه کارفرما آیا کارفرما محکوم می شود؟

زمانی که مبحث روابط کاری مطرح می‌شود، به رابطه بین کارگر و کارفرما ارتباط دارد. قانون کار به طور اختصاصی به روابط کاری حاکم بر جامعه ما می‌پردازد که شرایط و ضوابط خاصی در این زمینه تعیین شده است.

مطابق قانون کار کارفرما می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. در واقع شخصیت حقیقی و حقوقی برای کارفرما متصور شده است اما کارگر صرفا شخصی حقیقی می‌باشد.

بنابراین طرفین اصلی در قرارداد کار می تواند دو شخصی حقیقی یا یک شخص حقیقی و شخص دیگر حقوقی باشد. به طور مثال کارگر می‌تواند با یک شرکت و سازمان قرارداد کاری منعقد کند که در این صورت کارفرما شخصیت حقوقی دارد.

کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند. کارفرما نیز شخصی است که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند.

مدیران و مسئولان‌ و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند، نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور‌در قبال کارگر به عهده می‌گیرند.

در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است. منظور از کارگاه در قانون کار در واقع همان محل کار می‌باشد که کارگران در آن جا به انجام فعالیت کاری می‌پردازند.

به موجب ماده 4 این قانون، کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن جا کار می‌کند، از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ‌ساختمانی، ترابری مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، امکان عمومی و امثال آن‌ها.

قانون کار ایران به نحوی تهیه و تنظیم شده است که بیشتر جنبه حمایتی از کارگران دارد. با توجه به سوء استفاده کارفرمایان از کارگران در روابط کاری، این قشر از جامعه همواره مورد تهدید‌های فراوان قرار می‌گیرد و از این حیث قانونگذار به حمایت از قشر کارگر پرداخته است.

اگر به تمامی مواد این قانون توجه کنید، متوجه خواهید شد که شرایط و مقرراتی وضع شده تا از کارگر در مقابل کارفرما حمایت کند. البته که کارگر و کارفرما در قبال هم یک سری وظایف قانونی دارند که می‌بایست به درستی آن‌ها را اجرا کنند.

اما قانونگذار وظایف سنگین‌تری را برعهده کارفرمایان قرار داده است که مکلف به انجام و اجرای صحیح آن‌ها می‌باشند.

با توجه به این که در برخی از مشاغل حق و حقوق کارگران تضییع می‌شود، باید ضمانت اجرای مشخصی در این زمینه وجود داشته باشد تا علاوه بر اینکه کارگر به حقوق خود دست پیدا کند، کارفرمایان نیز در صورت انجام تخلفی خاص مجازات شوند.

بروز اختلاف و درگیری بین کارگر و کارفرما یک امر بدیهی است و در بسیاری از روابط کاری همواره شاهد اینگونه مسائل هستیم. عمده دعاوی بین کارگر و کارفرما به دلیل عدم انجام وظایف قانونی در قبال یکدیگر می‌باشد که در صورت بروز اختلاف می‌توانند به مراجع ذی صلاح مراجعه کنند.

مراجع صالح برای رسیدگی به دعاوی کارفرما، ابتدا طرفین را به صلح و سازش دعوت می‌کند. در بسیاری از مواقع طرفین دعوا توانسته‌اند از طریق سازش با یکدیگر اختلافات به وجود آمده را حل و فصل کنند و نیازی به طرح شکایت از طریق مراجع قانونی نمی‌باشد.

هر چند که در صورت بروز مشکل در روابط کارفرما و کارگر، هر کدام به لحاظ قانونی این امکان را دارند تا برای احقاق حقوق خود اقدام به طرح شکایت کنند.

لازم به ذکر است که در طی چند سال اخیر میزان شکایت کارفرما از نیروی کار خود و بالعکس افزایش چشمگیری داشته است که در این زمینه احکام مختلفی نیز صادر شده است.

کارفرما در قبال کارگران وظایف گوناگونی دارد که از جنبه قانونی می‌بایست به تعهدات خود پایبند باشد. مرجع صالح به رسیدگی دعاوی کار، هیات تشخیص و حل اختلاف اداره کار می‌باشد. شکایات مرتبط با اداره کار مراحل و فرآیند مختلفی دارد که در قانون کار صراحتا به آن اشاره شده است.

یکی از موضوعات مهم در این زمینه بحث شکایت کارگران اتباع بیگانه علیه کارفرما می‌باشد. در قرارداد کار صرفا طرف مقابل کارفرما اتباع داخلی نمی‌باشد بلکه ممکن است کارگر تابعیت کشور خارجی را داشته باشد.

لازم به ذکر است که در چند سال اخیر میزان مهاجرت کارگران اتباع خارجی به کشورمان زیاد شده است که عمده‌ترین آن از کشور‌های همسایه ایران نیز افغانستان می‌باشد.

حال سوالی اساسی که در این زمینه مطرح می‌شود آن است که در صورت شکایت کارگر اتباع بیگانه آیا کارفرما محکوم خواهد شد و به طور کلی نحوه و شرایط شکایت کارگران اتباع خارجی در ایران چگونه می‌باشد؟ برای پاسخ به این سوالات در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی در اختیارتان قرار گیرد.

کارگر اتباع بیگانه کیست؟

مردم کشور‌های دنیا به دلایل مختلف اقدام به مهاجرت و ترک کشور خود برای مدت موقت یا دائم می‌کنند. عواملی مانند شرایط کاری مناسب‌تر و فراهم شدن شرایط زندگی با آسایش و رفاه می تواند جز دلایل اصلی مهاجرت اتباع خارجی به شمار رود.

تقریبا در سراسر دنیا شرایط و مقررات خاصی برای ورود اتباع خارجی در نظر گرفته می‌شود که یکی از این شرایط ورود قانونی به مرز‌های یک کشور می‌باشد.

در ایران نیز برای ورود افراد بیگانه به داخل خاک کشور مقرراتی وضع شده است و تحت شرایطی مجوز ورود آن‌ها صادر می شود. اشتغال و کار یکی از اهداف اصلی کارگران اتباع بیگانه برای ورود به ایران محسوب می شود که در همین راستا در قانون کار ایران نیز مقرراتی در زمینه حق کار اتباع بیگانه تصویب شده است.

تعریف کارگر در ماده 2 قانون کار ذکر شده است و به کسی گفته می‌شود که برای کارفرما کار انجام می‌دهد و در ازای آن مبلغ مشخصی به عنوان حق السعی دریافت می‌کند.

اتباع بیگانه نیز به کسانی گفته می‌شود که تابعیت کشور ایران را ندارند و به نوعی ایرانی محسوب نمی‌شوند.

به بیان دیگر، اتباع بیگانه یعنی افرادی که با تابعیت یک کشور دیگر وارد خاک کشور دیگری می‌شوند که از این رو به دلیل تفاوت تابعیت در کشور بیگانه از یک سری امتیازات که افراد تابع آن کشور دارند، محروم می‌شوند.

در تمام دنیا تقریبا رویه ثابتی در زمینه برخورداری اتباع بیگانه از امتیازات و مزایا مردم همان کشور وجود دارد و تا زمانی که فرد خارجی تابعیت کشور مورد نظر را به دست نیاورد و شهروند رسمی آن محسوب نشود، از مزیت‌های خاصی نیز محروم می‌ماند.

موضوع تابعیت و شهروندی در سراسر جهان از اهمیت بالایی برخوردار است و همواره شاهد آن هستیم که مقررات و قوانین بسیار سخت و پیچیده‌ای برای آن وضع شده است.

شرایط اشتغال کار اتباع بیگانه در ایران

اشتغال اتباع بیگانه در ایران شرایط خاصی دارد که در صورت احراز آن‌ها کارگران به راحتی می‌توانند به فعالیت و کار در مشاغل گوناگون بپردازند.

با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، میزان مهاجرت کارگران افغانی به کشورمان در چند سال اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است و هر ساله شاهد افزایش این روند می‌باشیم.

با توجه به این که افغانستان به لحاظ نژاد و زبان به کشورمان شباهت زیادی دارد، به همین جهت بسیاری از کارگران افغانی، کشور ایران را برای شرایط کار و اشتغال انتخاب می‌کنند.

البته کشورمان تا حدود زیادی شرایط را برای اشتغال اتباع بیگانه هموار و آسان کرده است و تنها در صورت وجود شرایطی امکان اشتغال کارگران بیگانه در داخل ایران وجود دارد.

در کشور هایی نظیر افغانستان به دلایل مختلف مانند جنگ و بحران اقتصادی، افراد نیروی کار دیگر تمایلی به انجام کار و فعالیت در این کشورها ندارند و همیشه به دنبال مهاجرت و مسائل این چنینی می‌باشند.

در این شرایط مهاجران زیادی به ایران وارد شدند و با در نظر گرفتن قوانین تابعیت توانستند که در کشورمان اشتغال داشته باشند.

به موجب ماده 120 قانون کار، اتباع بیگانه نمی‌توانند در ایران مشغول به کار شوند مگر آن که اولا دارای روادید ورود با حق کار مشخص بوده و ثانیا مطابق قوانین و‌ آیین ‌نامه‌های مربوطه پروانه کار دریافت دارند.

قانونگذار ایران در قانون کار شرایطی را برای اشتغال اتباع بیگانه در نظر گرفت و به این ترتیب که اتباع بیگانه با رعایت دو شرط زیر می‌توانند در ایران کار کنند:

1. داشتن روادید ورود با حق کار مشخص
2. دریافت پروانه کار مطابق قانون قوانین و آیین‌نامه‌های وضع شده در این زمینه.

بنابراین دو شرط مذکور برای اشتغال اتباع بیگانه ضروری می‌باشد. به بیان دیگر، هر دو شرط برای اشتغال اتباع خارجی الزامی است در غیر این صورت نمی توانند در ایران به اشتغال بپردازند.

مطابق تبصره ماده 120 قانون کار، اتباع بیگانه ذیل مشمول مقررات این ماده نمی‌باشند:

• ‌الف – اتباع بیگانه‌ای که منحصرا در خدمت ماموریت‌های دیپلماتیک و کنسولی هستند با تایید وزارت امور خارجه.
• ب – کارکنان و کارشناسان سازمان ملل متحد و سازمانهای وابسته به آن‌ها با تایید وزارت امور خارجه.
• ج – خبرنگاران خبرگزاری‌ها و مطبوعات خارجی به شرط معامله متقابل و تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

شرط اول: داشتن روادید با حق کار مشخص

شرط اول برای اشتغال اتباع بیگانه در ایران، داشتن روادید با حق کار مشخص می‌باشد. روادید همان ویزا می‌باشد که انواع مختلفی دارد که به کار و اشتغال نیز اختصاص می‌یابد.

در واقع کارگران اتباع بیگانه متقاضی اشتغال در ایران می‌بایست روادید یا ویزا با حق کار مشخص را داشته باشند که از سوی مراجع ذی‌صلاح با رعایت شرایط قانونی صادر خواهد شد.

احراز شرایط لازم برای صدور روادید یا ویزا کار برای اتباع بیگانه توسط هیات فنی اشتغال در وزارت کار صورت می‌گیرد. در واقع تا زمانی که این هیات شرایط مزبور را مورد تایید قرار ندهد، امکان اشتغال برای اتباع بیگانه در ایران وجود نخواهد داشت.

دریافت روادید با حق کار مشخص منوط به این است که هیات فنی اشتغال اتباع خارجی با بررسی مدارک لازم با این موضوع موافقت کند.

سپس برگه روادید ورود با حق کار صادر و به اداره کنسول وزارت امور خارجه یا نمایندگی این وزارتخانه در استان مربوطه ارسال شود. طبعا صدور روادید به عهده مسئولان مربوط در وزارت امور خارجه خواهد بود.

بنابراین وزارت کار و وزارت امور خارجه در جهت صدور روادید کار برای اتباع بیگانه صلاحیت دارند و تایید و احراز چنین درخواستی توسط آن‌ها صورت می‌گیرد.

به بیان دیگر، وزارت کار صرفا مراحل صدور روادید کار اتباع خارجی را انجام نمی‌دهد بلکه وزارت امور خارجه نیز در این زمینه نقش مستقیمی دارد.

البته در مواردی وزارت کار و رفاه اجتماعی می‌تواند راسا برای صدور روادید با حق کار اقدام کند که در ماده 122 قانون کار به آن اشاره شده است. به موجب این ماده، وزارت کار و امور اجتماعی می‌تواند نسبت به صدور، تمدید و تجدید پروانه کار افراد ذیل اقدام نماید:

• ‌الف – تبعه بیگانه‌ای که حداقل ده سال مداوم در ایران اقامت داشته باشد.
• ب – تبعه بیگانه‌ای که دارای همسر ایرانی باشد.
• ج – مهاجرین کشورهای بیگانه خصوصا کشورهای اسلامی و پناهندگان سیاسی به شرط داشتن کارت معتبر مهاجرت و یا پناهندگی و پس از‌موافقت کتبی وزارتخانه ‌های کشور و امور خارجه.

بنابراین صدور روادید کار برای اتباع خارجی که به مدت حداقل 10 سال در ایران اقامت داشته باشند یا دارای همسر ایران باشد، توسط وزارت کار مستقیما صورت می‌گیرد.

همچنین اتباع خارجی کشور های اسلامی و پناهندگان سیاسی که دارای ویزا معتبر مهاجرت باشند، صدور روادید کار آن‌ها توسط وزارت کار انجام می‌شود.

در هر صورت در هر یک از موارد فوق، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی راسا براساس صدور پروانه کار اقدام می‌کند و دریافت روادید ورود با حق کار موضوعیت ندارد.

شرط دوم: پروانه کار

شرط دوم برای اشتغال اتباع خارجی در ایران، اخذ پروانه کار می‌باشد. بعد از موافقت و صدور روادید با حق کار مشخص، امکان صدور پروانه کار تحت شرایطی خاص وجود دارد.

همانگونه که برای موافقت با صدور روادید با حق کار مشخص باید شرایطی را لحاظ و مقرراتی را رعایت کرد، در مورد پروانه کار نیز شرایط مشابهی وجود دارد.

مطابق ماده 121 قانون کار، وزارت کار و امور اجتماعی با رعایت شرایط ذیل در مورد صدور روادید با حق کار مشخص برای اتباع بیگانه موافقت و پروانه کار صادر‌ خواهد کرد:

• ‌الف – مطابق اطلاعات موجود در وزارت کار و امور اجتماعی در میان اتباع ایرانی آماده به کار افراد داوطلب واجد تحصیلات و تخصص مشابه ‌وجود نداشته باشد.
• ب – تبعه بیگانه دارای اطلاعات و تخصص کافی برای اشتغال به کار مورد نظر باشد.
• ج – از تخصص تبعه بیگانه برای آموزش و جایگزینی بعدی افراد ایرانی استفاده شود.

بنابراین پروانه کار همانند روادید یا ویزا با حق کار مشخص توسط وزات کار صادر خواهد شد که می‌بایست شرایط فوق برای صدور چنین مدارکی محرز گردد.

کارگر اتباع بیگانه که درخواست صدور پروانه کار را دارد، می بایست در کار مورد نظر تخصص و توانایی های لازم را داشته باشد در غیر این صورت امکان صدور مجوز و پروانه کار وجود ندارد و چنین افرادی نمی توانند در ایران به اشتغال بپردازند.

چنانچه کارگر اتباع بیگانه درخواست صدور پروانه کار داشته باشد که همان کار از طرف اتباع ایرانی تقاضا شده باشد یا فرد ایرانی تخصص و توانایی کافی برای انجام کار مشابه را داشته باشد، امکان صدور آن برای افراد اتباع بیگانه وجود نخواهد داشت.

تبصره ماده 121 قانون کار در این زمینه بیان می کند:

احراز شرایط مندرج در این ماده با هیات فنی اشتغال است. ضوابط مربوط به تعداد اعضاء و شرایط انتخاب آن‌ها و نحوه تشکیل جلسات ‌هیات، به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که با پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی به تصویب هیات وزیران می‌رسد.

به این ترتیب جز در موارد نیاز فوری باید وجود شرایط لازم چه از لحاظ اداری و چه از نظر فنی و حفظ موقعیت‌های شغلی اتباع کشور احراز شود.

وزارت کار و امور اجتماعی می‌تواند در صورت ضرورت و یا به عنوان معامله متقابل اتباع بعضی از افراد بدون تابعیت را (‌مشروط بر آن که وضعیت آنان ارادی نباشد) پس از تایید وزارت امور خارجه و تصویب هیات وزیران از پرداخت حق صدور، حق تمدید و یا حق ‌تجدید پروانه کار معاف نماید.

با توجه به ماده 124 قانون کار، پروانه کار با رعایت مواد این قانون حداکثر برای مدت یک سال صادر یا تمدید و یا تجدید می‌شود.

در مواردی که به هر عنوان رابطه استخدامی تبعه بیگانه با کارفرما قطع می‌شود، کارفرما مکلف است ظرف پانزده روز مراتب را به‌ وزارت کار و امور اجتماعی اعلام کند.

تبعه بیگانه نیز مکلف است ظرف شانزده روز پروانه کار خود را در برابر اخذ رسید، به وزارت کار و امور‌اجتماعی تسلیم نماید. وزارت کار و امور اجتماعی در صورت لزوم اخراج تبعه بیگانه را از مراجع ذی‌صلاح درخواست می‌کند.

در مواردی که مصلحت صنایع کشور اشتغال فوری تبعه بیگانه را به طور استثنایی ایجاب کند، وزیر مربوطه مراتب را به وزارت کار و ‌امور اجتماعی اعلام می‌نماید و با موافقت وزیر کار و امور اجتماعی برای تبعه بیگانه، پروانه کار موقت بدون رعایت تشریفات مربوط به صدور روادید‌ با حق کار مشخص صادر خواهد شد.

مدت اعتبار پروانه کار موقت حداکثر سه ماه است و تمدید آن مستلزم تایید هیات فنی اشتغال اتباع بیگانه خواهد بود. بنابراین تمدید پروانه کار همانند روادید کار برعهده وزارت کار و رفاه اجتماعی می‌باشد.

آیین‌نامه اجرایی ماده 129 قانون کار

ماده 129 قانون کار در این زمینه بیان می‌کند:

آیین‌نامه‌های اجرایی مربوط به اشتغال اتباع بیگانه از جمله نحوه صدور، تمدید، تجدید و لغو پروانه کار و نیز شرایط انتخاب اعضاء‌ هیات فنی اشتغال اتباع بیگانه مذکور در ماده ۱۲۱ این قانون با پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

در مورد ماده مزبور آیین‌نامه اجرایی توسط وزارت کار در سال 1382 تصویب شد که در این بخش به بررسی آن می‌پردازیم.

• الف- صدور روادید ورود با حق کار جهت اتباع خارجی

ماده1- موافقت با صدور روادید ورود با حق کار برای کلیه اتباع خارجی در مراکز استان‌ها و توسط اداره کل کار و رفاه اجتماعی انجام می‌گیرد.

ماده2- مدارک لازم برای تقاضای روادید ورود با حق کار به شرح ذیل است:

1. درخواست کتبی کارفرما مبنی بر درخواست روادید ورود با حق کار با امضای مجاز
2. تکمیل سه نسخه فرم‌های مندرج در پیوست مربوط به اتباع خارجی
3. تکمیل فرم‌های اطلاعات مربوط به کارفرمایان
4. تصویر روزنامه رسمی مبنی بر آگهی تاسیس و یا آخرین تغییرات وی یا پروانه کسب یا بهره برداری به تاریخ روز
5. تصویر پروانه زناشویی صادره توسط وزارت کشور یا یکی از استانداری‌های کشور و همچنین تصویر سند ازدواج و شناسنامه برای آن دسته از اتباعی که دارای همسر ایرانی می‌باشند.
6. کپی و اصل گذرنامه اتباع خارجی و یا کارت شناسایی معتبر (کارت و یا دفترچه پناهندگی معتبر)
7. سه قطعه عکس 3*4 مربوط به تبعه
8. تصویر مدک تحصیلی و یا تجربی ترجمه شده تبعه خارجی متخصص که به تایید سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور متبوع رسیده باشد.

تبصره: برای آن دسته از اتباع خارجی که به منظور نصب و راه‌اندازی در بخش صنایع کارخانجات خصوصی و تحت پوشش عازم کشور جمهوری اسلامی ایران هستند علاوه بر مدارک فوق مدارک زیر نیز ضروری می‌باشد:

1. تصویر قرارداد خرید ماشن‌آلات در صورت لزوم با ترجمه فارسی
2. تصویر برگ سبز ترخیص ماشین آلات
3. تصویر موافقت اصولی یا پروانه بهره‌برداری

کارفرما موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ورود تبعه به کشور مدارک لازم جهت صدور روادید ورود با حق کار و صدور پروانه کار وی به اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان تحویل دهد. در صورت تاخیر طبق ماده 181 قانون کار عمل خواهد گردید.

• ب- تمدید پروانه کار:

1. کلیه مدارک درماده 2 فوق الذکر مورد نیاز می‌باشد.
2. تکمیل فرم تعهد کارفرما
3. تکمیل فرم گزارش عملکرد توسط کارفرما
4. تحویل اصل پروانه کار
5. یک نسخه صورت حساب مالیاتی از اداره کل امور مالیاتی جهت تبعه مهمور به مهر اداره امور مالیاتی استان

• ج- تجدید پروانه کار:

1. کلیه مدارک در ماده 2 فوق الذکر مورد نیاز می‌باشد.
2. تکمیل فرم تعهد کارفرما
3. یک نسخه صورت حساب مالیاتی
4. نامه رضایت‌نامه از کارفرما قبلی که تاریخ اتمام کار تبعه در آن ذکر شده باشد.
5. تحویل اصل پروانه کار

• د- ابطال پروانه کار

1. نامه درخواست کارفرما مبنی بر اتمام قراداد با تبعه بیگانه
2. یک برگ صورت حساب مالیاتی
3. تحویل اصل پروانه کار
4. تکمیل فرم اطلاعات فردی و شغلی

روابط بین کارفرما و کارگر اتباع بیگانه

بعد از بررسی شرایط اشتغال اتباع بیگانه در ایران، حال به روابط بین کارگران اتباع بیگانه با کارفرمایان می‌پردازیم. در روابط کاری، هیچگونه تفاوتی بین کارگر ایرانی با کارگر اتباع خارجی وجود ندارد.

در واقع وظایفی که کارفرما در قبال کارگران مشمول قانون کار دارد، در خصوص کارگران اتباع بیگانه نیز به همین شکل می‌باشد.

قانونگذار شرایط خاص و جداگانه ای را برای رابطه بین کارگر اتباع بیگانه و کارفرما در نظر نگرفته است. بلکه همان شرایط قانونی در نظر گرفته شده برای کارگر ایرانی در مورد کارگر تبعه خارجی نیز صدق می کند.

در هر حال ممکن است کارفرما وظایف قانونی خود را در ازای کارگران اتباع خارجی به درستی انجام ندهند. در این صورت کارگر تبعه خارجی این حق را دارد تا علیه کارفرما طرح شکایت قانونی کند.

در واقع قانونگذار در ارتباط با کارگران تبعه خارجی تبعیض قائل نشده است و شرایط طرح شکایت قانونی را برای آن‌ها پیش‌بینی کرده است.

دلایل شکایت کارگر اتباع بیگانه از کارفرما

اگر کارفرما وظایف قانونی خود را به خوبی انجام ندهد، این امکان برای کارگران اتباع بیگانه وجود دارد تا از طریق مراجع قانونی شکایات خود را مطرح کنند.

در مواردی شاهد این موضوع هستیم که کارفرمایان دستمزد کارگران تبعه خارجی را با تاخیر انجام می‌دهند که در حال حاضر نیز این مشکل همچنان در کشورمان وجود دارد.

در واقع بسیاری از کارگران در نقاط مختلف ایران همچنان بعد از گذشت چندین ماه حقوق و مزایا خود را دریافت نکردند که این مسئله می‌تواند ناشی از اهمال یا کوتاهی کارفرمایان در پرداخت دستمزد باشد.

البته گاهی اوقات به دلیل ورشکسته شدن کارفرمایان چنین مشکلاتی برای کارگران به وجود می‌آید. دلایلی که می‌تواند منجر به شکایت از کارفرما شود به شرح زیر می‌باشد:

تاخیر در پرداخت دستمزد و حقوق

یکی از موارد رایج طرح شکایت علیه کارفرمایان، تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران اتباع بیگانه می‌باشد. در مواردی ممکن است کارفرما به مدت چند ماه حقوق کارگران خود را پرداخت نکرده باشد که به همین جهت زمینه شکایت را فراهم می‌کند.

در صورت وجود شرایط قانونی این امکان برای کارگران وجود دارد تا به خاطر تاخیر در پرداخت دستمزد، قرارداد کار را یک طرفه فسخ کنند و نیازی به رضایت کارفرما نمی‌باشد.

عدم پرداخت دستمزد کارگران

گاهی اوقات ممکن است کارفرما قصدی برای پرداخت حقوق به کارگران نداشته باشد و صرفا تعدادی نیروی کار برای انجام یک سری کارهای ضروری در مدت زمان مشخصی استخدام می‌کند. در این شرایط باز هم کارگران می‌توانند علیه کارفرمایان شکایت کنند.

رفتار نامناسب با کارگران

از دیگر موارد طرح شکایت علیه کارفرما، رفتار نامناسب آن‌ها با نیرو کار است. به این صورت که اگر کارگر تبعه خارجی در حین کار با رفتار نامناسب کارفرما موجه شد، می‌تواند از او شکایت کند.

در واقع کارفرمایان حق هیچگونه بی‌احترامی و انجام رفتار ناشایستی را با نیرو کار خود ندارند و در صورت بروز چنین رفتار‌هایی، موضوع شکایت به هیئت حل اختلاف ارجاع داده می‌شود.

شکایت از کارفرما به دلیل عدم اعطای بیمه به کارگران اتباع بیگانه

یکی از مهم ترین وظایف کارفرما، اعطای به بیمه به کلیه کارگران است. تقریبا در تمامی مشاغل بیمه کردن اعضای کار جز وظایف اصلی هر کارفرما محسوب می‌شود که کارگر می تواند آن را مطالبه کند. به موجب قانون کار، کلیه کارفرمایان موظف اند تا اقدام به بیمه کردن کارگران نمایند.

بیمه کردن کارگران تنها به افراد ایرانی محدود نمی شود بلکه کارگران غیر ایرانی نیز از این مزایا برخوردار هستند. در واقع کارفرما موظف است حق بیمه تمام کارگران اعم از ایرانی و غیر ایرانی را پرداخت کند.

چنانچه کارفرما از بیمه کردن کارگر خودداری کند، مرتکب تخلف شده و امکان شکایت از به لحاظ قانونی وجود دارد. بیمه کردن کارگران اتباع بیگانه از جمله مهم ترین وظیفه کارفرمایان به شمار می‌رود و تحت هیچ شرایطی امکان خودداری از آن وجود ندارد.

در واقع بیمه حق قانونی هر کارگری است و می تواند برای مطالبه آن به مراجع قانونی مراجعه کند و موضوع مطرح شده را مورد پیگیری قرار دهد.

با توجه به ماده 148 قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌‌های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام‌ نمایند. بنابراین اعطای بیمه تامین اجتماعی به کارگران از جمله اصلی‌ترین وظایف کارفرما است.

هر کارفرما مکلف است با شروع کار کارگر، در پایان هر ماه لیست بیمه را منطبق با حقوق تعیین شده به سازمان تامین اجتماعی ارسال کند. پرداخت حق بیمه برعهده کارفرما است و کارگر وظیفه‌ای بابت پرداخت آن ندارد. مگر آن که بین کارفرما و کارگر توافقاتی در این زمینه شده باشد.

در صورت عدم پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما، کارگر این حق را دارد تا به شعب بیمه تامین اجتماعی مراجعه کند و موضوع را با مسئولان شعب در میان بگذارند. بعد از آن شعب مربوطه کارفرما را مکلف به پرداخت حق بیمه کارگر می‌کند.

شکایت از کارفرما به دلیل عدم ایجاد شرایط رفاهی مناسب

از دیگر وظایف قانونی کارفرما فراهم کردن شرایط رفاهی مناسب برای کلیه کارگران (کارگر ایرانی و کارگر تبعه خارجی) است که در ماده 151 قانون کار به آن اشاره شده است.

مطابق این ماده، در کارگاه‌‌هایی که برای مدت محدود به منظور انجام کاری معین (‌راه‌سازی و مانند آن) دور از مناطق مسکونی ایجاد می‌شوند،‌ کارفرمایان موظف هستند سه وعده غذای مناسب و ارزان قیمت (‌صبحانه، نهار و شام) برای کارگران خود فراهم نمایند که حداقل یک وعده آن باید‌ غذای گرم باشد.

در این قبیل کارگاه‌ها به اقتضای فصل، محل و مدت کار باید خوابگاه مناسب نیز برای کارگران ایجاد شود.

در صورت دوری کارگاه و عدم دسترسی مناسب به وسیله نقلیه عمومی، صاحب کار باید برای رفت و برگشت کارکنان خود وسیله نقلیه مناسب در ‌اختیار آنان قرار دهد.

همچنین کارفرمایان مکلف هستند برای ایجاد و اداره امور شرکت های تعاونی کارگران کارگاه خود، تسهیلات لازم را از قبیل محل، وسایل کار و‌ امثال این ها فراهم نمایند.

کارفرمایان این وظیفه را دارند با مشارکت وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تربیت بدنی کشور، محل مناسب برای استفاده کارگران‌ در رشته‌‌های مختلف ورزش ایجاد نمایند.

مراجع صالح به رسیدگی دعاوی بین کارگر اتباع خارجی و کارفرما

در صورتی که کارفرما مرتکب انجام تخلفاتی در محیط کار شود، بحث شکایت و اقامه دعوی مطرح می‌شود.

حال سوالی اساسی اینجاست که اگر کارگران اتباع بیگانه قصد شکایت از کارفرمایان را داشته باشند و یا بالعکس، باید به کدام مرجع مراجعه کنند؟ یا کدام مرجع قانونی صلاحیت رسیدگی به دعاوی میان کارگر تبعه خارجی و کارفرما را دارد؟

مرجع صالح به رسیدگی شکایت از کارفرما و کارگر علیه یکدیگر در قانون کار پیش‌بینی شده است و پیگیری‌های قانونی از طریق این مراجع صورت می‌گیرد.

ماده 157 قانون کار به مراجعی که در مورد حل اختلافات میان کارگر و کارفرما صلاحیت دارند، اشاره می‌کند که در این زمینه بیان می‌دارد:

هرگونه اختلاف فردی بین کارفرما و کارگر یا کارآموز که ناشی از اجرای این قانون و سایر مقررات کار، قرارداد کاراموزی، موافقت‌نامه‌های کارگاهی یا پیمان‌های دسته‌جمعی کار باشد، در مرحله اول از طریق سازش مستقیم بین کارفرما و کارگر یا کارآموز یا نمایندگان آن‌ها در شورای اسلامی کار صورت می‌گیرد.

در صورتی که شورای اسلامی کار در کارگاهی نباشد، از طریق انجمن صنفی کارگران یا نماینده قانونی کارگران و کارفرما حل و فصل خواهد شد و در صورت عدم سازش از طریق هیات‌های تشخیص و حل اختلاف به ترتیب آتی رسیدگی و حل و فصل خواهد شد.

مطابق ماده مزبور، درصورتی که بین کارگر و کارفرما اختلافی باشد، در شورای اسلامی کار به آن رسیدگی می‌شود. در وهله اول همواره سعی می‌شود تا از طریق صلح و سازش اختلاف کارگر و کارفرما حل و فصل شود که معمولا بسیاری از شکایات کارگران از این طریق به نتیجه مناسب می‌رسند.

اگر شورای اسلامی کار تحت هر شرایطی وجود نداشته باشد، رسیدگی به دعاوی بین کارگر و کارفرما از طریق انجمن صنفی کارگران یا نمایندگان قانونی آن ها صورت می‌گیرد.

اگر مشکلات و مسائل قانونی کارگران و کارفرمایان به روش مسالمت‌آمیز برطرف نشود، مرجع بعدی رسیدگی، هیات‌های تشخیص و حل اختلاف می‌باشند.

در حالت کلی اگر اختلافات بین کارگر و کارفرما از طریق مراجعی مانند شورای اسلامی کار یا نمایندگان قانونی آن‌ها حل و فصل نشود، هیات‌های تشخیص و حل اختلاف صالح به رسیدگی خواهند بود.

لازم به ذکر است که دعاوی بین کارگر و کارفرما در هر دو مرحله بدوی و تجدید نظر قابل رسیدگی است. بدین معناست که اگر رای صادره از سوی مرجع بدوی مورد پذیرش هر کدام از طرفین دعوا نباشد، می‌توانند نسبت به آن اعتراض کنند تا در مراجع تجدید نظر مجددا رسیدگی به عمل آید.

رسیدگی به شکایات کارفرما و کارگر در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف به صورت تخصصی انجام می‌شود و بعد از بررسی‌های لازم تصمیم نهایی اتخاذ می‌شود. به همین جهت رسیدگی به اینگونه شکایات کمی زمان‌بر است و شاکی تا اعلام رای قطعی باید مدت زمان مشخصی منتظر بماند.

بنابراین مرجع رسیدگی به اختلافات کارگران اتباع بیگانه و ایرانی یکسان است که در اداره کار به صورت تخصصی به آن رسیدگی می شود.

در هر صورت اگر کارگر تبعه خارجی قصد شکایت از کارفرما را داشته باشد، می بایست به اداره کار مراجعه کند و در نهایت اقدام به تنظیم شکایت‌نامه کند تا به درخواست وی رسیدگی شود.

در نهایت در صورت شکایت کارگر تبعه خارجی، هیات تشخیص اقدام به صدور رای می‌کند. اگر کارگر به رای صادر شده اعتراض داشته باشد، مجدد در هیات حل اختلاف به آن رسیدگی می‌شود.

رای هیات حل اختلاف قطعی و لازم الاجرا می‌باشد و با توجه به موضوع شکایت، کارفرما می تواند محکوم شود.

تنظیم شکوائیه مرتبط با دعاوی کار

بروز اختلاف و درگیری بین کارفرما و کارگر تبعه بیگانه یک امر بدیهی است و در بسیاری از حوزه‌های کاری این امر به وقوع می‌پیوندد. در قانون کار هیات‌های تشخیص و حل اختلاف برای رسیدگی به دعاوی کار در نظر گرفته شده است.

در هر صورت کارگران اتباع بیگانه چنانچه قصد شکایت علیه کارفرما را داشته باشند، باید در وهله اول بتوانند شکواییه مرتبط با موضوع دعوا تنظیم کنید. در صورتی که تنظیم شکواییه به درستی انجام نشده باشد، توسط مرجع ذی‌صلاح رسیدگی نخواهد شد.

تنظیم شکواییه اصولا توسط وکلا و کارشناسان حقوقی صورت می‌گیرد که تنظیم آن را باید برعهده اشخاص متخصص در حوزه حقوق کار قرار دهید. به همین سبب تنظیم شکواییه مرتبط با دعاوی کار را می‌توانید در اختیار سامانه وکیل کار 24 قرار دهید.

مشاوره حقوقی برای شکایت کارفرما و کارگر

اگر در خصوص نحوه پرداخت دستمزد و حقوق یا به واسطه انجام تخلفی خاص از سوی کارفرما یا به دلیل عدم انجام وظایف قانونی از طرف کارگر قصد طرح شکایت قانونی را دارید، راه‌حل مناسب برای شما استفاده از خدمات و سرویس‌های متنوع سامانه وکیل کار 24 می‌باشد که می‌توانیم شما را در تمام مراحل شکایت راهنمایی کنیم.

اصولا طرح شکایت از کارفرما از طریق مراجع قانونی، کمی زمان‌بر و نیازمند رعایت یک سری موارد قانونی است که بدون بهره‌گیری از کارشناسان و مشاوران حقوقی مجرب عملا روند رسیدگی را دشوار می‌کند.

اخذ وکیل در این زمینه می‌تواند کمک فراوانی به طرفین دعوی کند اما به دلایل گوناگون ممکن است امکان دسترسی به وکیل وجود نداشته باشد. در این شرایط مشاوره حقوقی تلفنی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

مشاوره‌های حقوقی آنلاین یا تلفنی مزیت‌های فراوانی دارد که برخورداری از شرایط مناسب اطلاعات حقوقی امکان‌پذیر است. از طریق مشاوره حقوقی می‌توان اطلاعات لازم در مورد نحوه طرح شکایت مرتبط با دعاوی کار و همچنین انجام مراحل لازم در این زمینه را کسب کرد.

در واقع با کمترین هزینه و در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توان اقدام به طرح شکایت علیه کارفرما و کارگر نمود.

سامانه وکیل کار 24 با بهره‌مندی از مشاوران و کارشناسان مجرب و متخصص در امور حقوقی و کیفری و ارائه خدماتی نظیر مشاوره‌های تخصصی حقوقی، می‌تواند شما را در تمامی مراحل ثبت شکایت یاری نماید.

در صورتی که قصد شکایت از کارفرما یا کارگر را دارید، بهتر است قبل از هر اقدام حقوقی از خدمات این سامانه بهره‌مند شوید.

کارگر تبعه خارجی به چه کسی گفته می‌شود؟

کارگر تبعه خارجی به کسی گفته می‌‌شود که به صورت قانونی تابعیت کشور ایران را ندارد و در داخل ایران کار به اشتغال می‌پردازد. همچنین مطابق قانون کار به درخواست کارفرما می‌کند و در ازای آن دستمزد مشخصی را دریافت می کند.

شرایط اشتغال اتباع بیگانه در ایران چیست؟

روادید با حق کار مشخص و پروانه کار جز شرایط اصلی اشتغال کار اتباع بیگانه در ایران می‌باشد.

آیا کارگران اتباع بیگانه می توانند علیه کارفرما طرح شکایت کنند؟

بله، طرح شکایت کارگران اتباع بیگانه جز حقوق قانونی آن‌ها به شمار می‌رود که شکایت مزبور در هیات تشخیص و حل اختلاف اداره کار رسیدگی می‌شود.